سرتیتر مطالب
امروزه فشارخون بالا، یکی از شایعترین بیماریهای مزمن محسوب میشود که ابتلا به آن میتواند عوارض خطرناکی را برای اعضای مختلف بدن در پی داشته باشد. به همین خاطر، تشخیص بهموقع و کنترل فشار خون از اهمیت زیادی برخوردار است.
در این مقاله قصد داریم با بررسی علائم فشار خون بالا، ۵ درمان خانگی سریع را به شما معرفی کنیم تا با کاهش فشار خون از ابتلا به مشکلاتی مانند نارسایی کلیهها، اختلالات دید و مشکلات عصبی جلوگیری کنید.
بیماری فشارخون بالا به زبان ساده چیست؟
فشار خون چیست؟ در واقع نیرویی حاصل از نیروی پمپاژ قلب و مقاومت دیوارهی رگهای بدن است. فشار خون همیشه در حال تغییر است و در زمان انقباض و انبساط قلب، به بیشترین و کمترین حد خود میرسد. در پاسخ به کسانی که میپرسند «فشار خون بالا چند است؟»، باید بگوییم که اگر اندازه فشار خون در بازه ۱۲۰ تا ۸۰ میلیمتر جیوه قرار داشته باشد، نرمال است؛ اما اگر بهطور مداوم و مزمن از این حد عبور کند، برای فرد تشخیص بیماری فشارخون بالا داده میشود. در چنین شرایطی، خون به دیواره رگها فشار میآورد و فشار داخل رگ از حد نرمال بالاتر میرود.
در واقع، بیماری فشارخون نوعی اختلال در کارکرد قلب است که اگر بهموقع به آن رسیدگی نشود، میتواند عواقبی جدی برای سلامتی فرد داشته باشد.
چرا فشار خون بالا خطرناک است؟
فشارخون بالا خطرناک است و از جمله بیماریهاییست که باعث آسیب به عملکرد اعضای مختلف بدن میشود. بهطوری که:
- خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را در فرد افزایش میدهد.
- منجر به نارسایی کلیه میشود.
- احتمال ایجاد سکته مغزی را بالا میبرد.
- باعث ایجاد اختلال در دید فرد میشود.
- به مشکلات عصبی منجر میشود؛ مانند سرگیجه، سردرد شدید و اضطراب.
بنابراین بسیار مهم است که فرد با علت فشار خون بالا و علائم آن آشنا باشد تا در صورت مشکوک بودن، به پزشک مراجعه کند.
علت فشارخون بالا چیست؟
ترکیب دو عامل ژنتیکی و محیطی میتواند بهعنوان علت فشار خون بالا شناخته شوند. برای آشنایی با راههای کاهش فشار خون، ابتدا به بررسی تاثیر هر یک از علل فشار خون بالا میپردازیم.
عوامل ژنتیکی
اگر والدین یا نسلهای قبلی خانواده شما به فشار خون بالا و سرگیجه مبتلا باشند، احتمال ابتلا به فشارخون در شما نیز وجود دارد. به این وضعیت که عامل ژنتیک بهعنوان علت بالا رفتن فشار خون محسوب میشود، هایپرتانسیون اولیه یا ارثی گفته میشود.
عوامل محیطی
موارد زیر از جمله عوامل محیطی هستند که تاثیر زیادی در ابتلا به پرفشاری خون دارند:
- مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی؛ مانند نمک
- چاقی یا اضافه وزن
- فعالیت بدنی کم
- مصرف بیش از حد الکل و دخانیات
- ابتلا به استرس مداوم
- مصرف برخی داروها مانند قرصهای ضدافسردگی و داروهای هورمونی
- ابتلا به مشکلات هورمونی مانند هیپرتیروئیدیسم و هیپوتیروئیدیسم
- ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت یا بیماریهای کلیوی
علائم فشار خون بالا چیست؟
گاهی اوقات ممکن است فرد به فشار خون بالا دچار شده باشد، اما برای مدتی ناشناخته بماند و علائم خود را نشان ندهد؛ اما در اغلب افراد، بروز موارد زیر میتواند از علائم فشارخون بالا باشد:
- سردرد
- سرگیجه
- تنگی نفس
- خستگی
- بی قراری و اضطراب
- خونریزی بینی
- تاری دید
سردرد
سردرد یکی از علایم شایع پرفشاری خون است که معمولا در زمان صبح و در ناحیه پیشانی، پشت سر و زیر گوش احساس میشود. این علامت بهویژه در افراد مبتلا به فشار خون عصبی دیده میشود.
سرگیجه
زمانی که فشارخون در فرد بالا میرود، رگهای خونی مغز آسیب میبینند و در جریان خونرسانی به مغز اختلال ایجاد میشود. در نتیجه فرد به سرگیجه مبتلا میشود.
تنگی نفس
اگر در اثر فشارخون بالا به ریهها و قفسه سینه فشار وارد شود، تنگی نفس نیز میتواند یکی دیگر از علائم فشار خون بالا محسوب شود.
خستگی
کسانی که بیش از حد احساس خستگی میکنند و همیشه کمانرژی هستند، ممکن است به بیماری فشار خون بالا مبتلا شده باشند.
بی قراری و اضطراب
در اثر بالا رفتن فشارخون، به عروق خونی مغز آسیب وارد میشود و در جریان خونرسانی به مغز اختلال ایجاد میشود. در نتیجه فرد تحریکپذیری بیشتری پیدا میکند و احساس بیقراری میکند.
خونریزی بینی
هنگامی که فشار خون بالا میرود، به مویرگها و رگهای خونی بینی نیز فشار وارد میشود. به همین خاطر خونریزی بینی یکی دیگر از مواردی است که از علائم فشارخون بالا بهحساب میآید.
تاری دید
چشم یکی دیگر از اعضای بدن است که در هنگام ابتلا به فشار خون درگیر میشود؛ زیرا در این شرایط، فشار مایع اطراف چشم و درون چشم بالا میرود و منجر به تحلیل عصب بینایی فرد میشود. در نتیجه فرد در دید خود احساس تاری میکند.
داشتن هر یک از علائم بالا نشان از داشتن فشار خون بالا نیست، با داشتن یک دستگاه فشارسنج مناسب، در صورت مشاهده علائم میتوانید از میزان فشار دیاستولیک و سیستولیک خود مطمئن شوید.
با مشاهده کدوم علائم فشارخون بالا به پزشک مراجعه کنیم؟
حالا که با علائم فشارخون بالا آشنا شدید، ممکن است این سوال در ذهن شما نیز ایجاد شده باشد که در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کنیم و برای تنظیم فشار خون بالا اقدام کنیم؟
اگر در شرایط زیر قرار گرفتید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید:
۱- سردردهای شدید و ناگهانی دارید.
۲- بهطور مداوم احساس سرگیجه شدید دارید.
۳- در نفس کشیدن مشکل دارید و احساس تنگی نفس میکنید.
۴- احساس تاری دید میکنید.
۵- خلق و خوی شما تغییرات شدیدی دارد.
علاوهبراین، اگر علائم فشار خون بالا را در خود مشاهده کردید، برای کاهش فشار خون بالا بهتر است بهطور منظم وضعیت فشارخون خود را چک کنید؛ چراکه با کنترل فشار خون بالا میتوانید از بروز آسیبهای جدی پیشگیری کنید.
آشنایی با انواع فشار خون بالا و علائم آنها
پزشکان برای تشخیص بهتر و دقیقتر بیماری فشارخون و درمان فشار بالا در فرد، آن را به دستههای مختلفی تقسیم کردهاند. «فشار خون بالا ناشی از استرس» و «فشار بالا در دوران بارداری»، دو دسته مهم هستند که در این بخش بهطور کامل به توضیح آنها میپردازیم.
فشار خون بالا ناشی از استرس
در اثر استرس زیاد و مداوم، رگها منقبض میشوند و فشار خون در آنها افزایش پیدا میکند. از طرف دیگر، با بالا رفتن سطح استرس بدن، آدرنالین بیشتری ترشح میشود که این امر منجر به افزایش ضربان قلب میشود و فشار خون در رگها بیشتر میشود.
درمان فشار خون ناشی از استرس
مهمترین راهکار برای درمان فشار خون بالا ناشی از استرس، کنترل و مدیریت سطح استرس در بدن است. برای این کار میتوانید از روشهای زیر کمک بگیرید:
- یوگا
- تمرینات تنفسی
- تغییر در سبک زندگی
- مراجعه به روانشناس یا مشاور متخصص
- مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای خاص (در صورت تجویز)
فشار بالا در دوران بارداری
یکی از فاکتورهای اساسی در دوران بارداری که باید بهطور مرتب در مادر بررسی شود، وضعیت فشار خون است؛ زیرا فشار خون بالا در دوران بارداری، یا همان هایپرتانسیون بارداری، میتواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.
در این دوران، ممکن است فشارخون به ۲ شکل ایجاد شود:
۱- فشار خون بارداری اولیه (پرهایکلمپسی)
این نوع بیشتر در دوران بارداری ایجاد میشود و در اغلب مواقع پس از زایمان از بین میرود.
۲- فشار خون بارداری ثانویه (پرهآمپیال)
ممکن است بهدلیل مشکلات پیش از بارداری مانند فشار خون بالا یا بیماریهای کلیوی ایجاد شود و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
درمان فشار خون بالا در بارداری
درمان فشار خون بالا در بارداری بسته به نوع و شدت آن میتواند متفاوت باشد. نکته مهم این است که برای کنترل فشار خون در بارداری، در هر دو مورد باید به محض مشاهده علائم به متخصص مراجعه شود.
برای کاهش فشار خون در وضعیت اول (پرهایکلمپسی)، ممکن است پزشک تجویز کند بیمار بهطور کامل در خانه استراحت داشته باشد و بهصورت منظم وضعیت فشارخون او ارزیابی شود. در صورتی که وضعیت بدتر شود، بسته به شرایط ممکن است نیاز به زایمان زودرس باشد.
در مواردی که فرد به فشار خون بارداری ثانویه (پرهآمپیال) مبتلا شده باشد، درمان فوری فشار خون بالا برای مادر تجویز میشود. حتی ممکن است برای جلوگیری از بیشتر شدن عوارض برای مادر و نوزاد، زایمان زودرس اتفاق بیفتد.
با توجه به اینکه ممکن است افزایش فشار خون در بارداری عواقب جبرانناپذیری داشته باشد، موارد زیر از جمله راههای کاهش فشار خون در بارداری و حتی پیشگیری از ابتلا به آن محسوب میشود:
علائم فشار خون بالا در زنان
بهطور کلی، علائم زیر از رایجترین علائم فشارخون بالا در زنان محسوب میشود:
- سردرد مزمن و مکرر
- تپش قلب و ضربان قلب نامنظم
- خستگی شدید و مداوم
- میگرن و سرگیجه مکرر
- احساس تنگی نفس
- پف کردن صورت و پاها
- افت فشار شدید
- خونریزی غیرطبیعی واژینال
- یائسگی زودرس
علائم فشار خون بالا در مردان
علائم فشارخون بالا در مردان نیز بهطور کلی مشابه زنان است؛ اما برخی تفاوتها وجود دارد:
- میگرنهای شدید در ناحیه سر و پیشانی
- احساس تاری دید و مشکلاتی مانند دوبینی
- احساس سرگیجه و از دست رفتن تعادل
- خونریزی بینی
- تپش قلب و احساس درد در قفسه سینه
- تنگی نفس
- پرخوابی و خستگی بیش از حد
- کاهش میل جنسی
- سوزش و خشکی چشم
شاید بالا رفتن ناگهانی فشارخون برای شما نیز اتفاق افتاده باشد، این نوع از افزایش فشار خون همراه با عوارض جبران ناپذیری بر عروق و سلامت فرد است. با مطالعه کامل این مقاله و آشنایی با علتهای آن میتوانید از بالا رفتن ناگهانی فشارخون جلوگیری کنید.
۵ راه درمان سریع فشار خون بالا
روشهای مختلفی برای درمان سریع فشار خون بالا وجود دارد که برخی از آنها در منزل و بهصورت طبیعی مورد استفاده قرار میگیرند و برای انجام برخی دیگر، باید به پزشک مراجعه کرد.
بنابراین برای پایین آوردن فشار خون اورژانسی میتوانید از روشهای زیر کمک بگیرید:
کاهش مصرف نمک
کاهش مصرف نمک، از جمله راههای درمان طبیعی فشار خون است؛ زیرا مصرف زیاد نمک منجر به انقباض عروق خونی و تنگ شدن رگها میشود. بهعلاوه اینکه نمک حجم مایعات بدن را افزایش میدهد و حجم خونی که در رگها جریان دارد بیشتر میشود. در چنین شرایطی، فشار زیادی به رگهای خونی وارد میشود.
تنفس عمیق
یکی دیگر از روشهای درمان فشار خون بالا در منزل، تنفس عمیق است؛ زیرا تنفس عمیق باعث بهبود کارکرد سیستم عصبی سمپاتیک میشود. این سیستم در کنترل فشارخون نقش مهمی دارد.
همچنین میزان اکسیژنرسانی به بدن را افزایش میدهد که باعث شل شدن عروق و کاهش فشارخون میشود.
انجام فعالیت بدنی
بهصورت کلی، کسانی که بهشکل مداوم فعالیت بدنی دارند با احتمال کمتری به فشارخون بالا مبتلا میشوند. این موضوع پایین آوردن فشار خون نیز موثر است و انجام پیادهروی سریع یا شنا به مدت حداقل ۳۰ دقیقه، بسیار مفید است.
نوشیدن آب بهمقدار کافی
یکی از مواردی که بهعنوان علت بالا رفتن ناگهانی فشار خون مطرح میشود، کمبود آب بدن است. به همین خاطر نوشیدن آب در درمان سریع فشار خون بالا نیز موثر است.
تکنیکهای مدیریت استرس
برای افرادی که سابقه مدیتیشن و یوگا را دارند، انجام این تکنیکها در مواقعی که فشار خون در بدن او افزایش پیدا کرده میتواند بهعنوان راهکاری مفید برای درمان خانگی فشار خون بالا در نظر گرفته شود.
گاهی اوقات ممکن است علیرغم انجام این درمانها، فشارخون همچنان بالا باشد. در این مواقع علت پایین نیامدن فشار خون میتواند وجود تداخل میان داروهای مصرفی یا عوامل ژنتیکی باشد. بنابراین حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا وضعیت فشارخون را مدیریت کنید. همچنین خرید دستگاه فشارسنج، میتواند کمک بزرگی به شما در بررسی روزانه فشارخون کند.
با کنترل فشار خون، زندگی سالمی را تجربه کنید!
در این مقاله، ما به بررسی علائم فشار خون بالا و معرفی ۵ راهکار کلیدی برای درمان سریع آن پرداختیم. مدیریت فشار خون یک فرایند دائمی است، بنابراین امیدواریم با توجه به نکات مطرح شده بتوانید همیشه وضعیت فشار خون خود را تحت کنترل داشته باشید و در صورت نیاز به مراقبتهای لازم اقدام کنید.