سرتیتر مطالب
دیابت نوع دو، یکی از شایع‌ترین اختلالات مزمن در جهان است که میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار داده و امروزه به یک چالش تبدیل شده است. این بیماری متابولیک، که به طور معمول در بزرگسالان تشخیص داده میشود، زمانی رخ می‌دهد که بدن نمی‌تواند به طور موثر از انسولین استفاده کند یا تولید کافی انسولین ندارد و منجر به افزایش سطح قند خون میشود. علائم دیابت نوع دو ممکن است به آرامی ظاهر شوند و اغلب نادیده گرفته می‌شوند، اما درک این علائم و تشخیص به موقع حیاتی است تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. در ادامه، به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که دیابت نوع دو چیست و نشانه‌ها و علائم هشدار دهنده آن چیست و اینکه دیابت نوع دو از چه سنی شروع می شود. این اطلاعات می‌تواند به ما کمک کند تا درک بهتری از بیماری داشته باشیم و گام‌هایی برای مدیریت بهتر سلامت خود برداریم.
دیابت نوع دو چیست؟
دیابت نوع دو چیست و چه علائمی دارد؟ در قدم اول باید به این پرسش پاسخ دهیم که دیابت نوع دو چیست؟ در واقع دیابت نوع دو، که به آن دیابت غیر وابسته به انسولین نیز گفته میشود، یک اختلال متابولیک مزمن است که در آن بدن نمی‌تواند به طور موثر از انسولین استفاده کند یا نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند که این شرایط باعث میشود که سطح قند خون بالا رود و می‌تواند به بخش‌های مختلف بدن آسیب برساند. اما دیابت نوع دوم از چه سنی شروع میشود؟ در بسیاری از موارد دیابت در بارداری و افراد بزرگسال تشخیص داده میشود، اما با افزایش شیوع چاقی در جوانان، در این گروه سنی نیز رو به افزایش است. امروزه چاقی، کم تحرکی و سبک زندگی و تغذیه نامناسب بزرگترین علت افزایش دیابت نوع دو هستند. آیا می‌دانید قند خون دیابت نوع دو باید چند باشد؟
به نقل از وبسایت NHS، دیابت نوع دو یک بیماری شایع است که موجب میشود که سطح قند خون در افراد بالا رود و معمولا با علائمی مانند خستگی در طول روز، دفع ادرار زیاد و احساس تشنگی در طول روز همراه است. البته در برخی از افراد نیز بدون علامت است و تنها با انجام آزمایش خون قابل تشخیص است.
میزان قند خون ناشتا دیابت نوع دو
میزان قند خون در دیابت نوع 2 یک معیار کلیدی است. آزمایش قند خون ناشتا معمولا پس از حدود ۸ ساعت نخوردن و ننوشیدن (به جز آب) انجام میشود. بر اساس دستورالعمل‌های ارائه شده توسط سازمان‌های بهداشتی مانند انجمن دیابت آمریکا، قند خون ناشتا دیابت نوع دو ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی لیتر یا بالاتر است و قند خون نرمال در حالت ناشتا کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خواهد بود. اگر آزمایش نشان دهد که سطح قند خون ناشتا شما در دو نوبت متوالی ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر است، پزشک ممکن است تشخیص دیابت نوع دو دهد. این آزمایش یکی از روش‌های معمول برای کشف دیابت در مراحل اولیه و مدیریت آن است.
علائم دیابت نوع دو چیست
دیابت نوع دو ممکن است در ابتدا علائم بسیار خفیفی داشته باشد یا حتی هیچ علامتی نداشته باشد. با این حال، با پیشرفت بیماری علائم دیابت نوع دو شروع به پیدایش خواهند کرد و عبارتند از:
- تشنگی شدید و مکرر
- افزایش تعداد دفعات ادرار در افراد دیابتی یکی از علائم دیابت نوع دو در مردان و زنان است.
- خستگی مفرط
- تاری دید
- کاهش وزن بدون دلیل
- گرسنگی مفرط
- وجود علائم پوستی دیابت نوع دو مانند بهبود آهسته زخم‌ها
- ایجاد عفونت‌های مکرر مانند عفونت‌های پوستی، مثانه یا واژن از علائم دیابت نوع دو در زنان است.
- کرختی یا سوزش در دست‌ها و پاها
تفاوت دیابت نوع یک با نوع دو
پس از آنکه بررسی کردیم که به دیابت نوع دو چیست به این پرسش برخواهیم خورد که دیابت نوع یک خطرناک است یا نوع دو؟ در پاسخ باید گفت که دیابت نوع یک و نوع دو دو اختلال متابولیک هستند که به علت بالا بودن قند خون شناخته می‌شوند، اما دلایل بروز، مکانیزم‌های بیماری‌زا و روش‌های درمان آن‌ها متفاوت است. درک این تفاوت‌ها برای مدیریت صحیح دیابت و اتخاذ رویکردهای درمانی مناسب ضروری است.
در واقع دیابت نوع یک یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس را هدف قرار می‌دهد و آن‌ها را نابود می‌کند. این اتفاق باعث میشود که بدن قادر به تولید انسولین نباشد. انسولین هورمونی است که به بدن کمک می‌کند تا قند خون را جذب کرده و به انرژی تبدیل کند. دیابت نوع یک معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده میشود و به آن دیابت جوانی هم گفته میشود و افراد مبتلا به این نوع دیابت برای تمام عمر خود به تزریق انسولین وابسته هستند.
محصولات مرتبط
اما دیابت نوع دو به چه معناست؟ برخلاف دیابت نوع یک، دیابت نوع دو به عنوان یک بیماری متابولیک شناخته میشود که به دلیل مقاومت به انسولین یا کاهش تولید انسولین در بدن رخ می‌دهد. در این حالت، پانکراس هنوز قادر به تولید انسولین است، اما بدن به انسولین تولید شده پاسخ کافی نمی‌دهد، که باعث افزایش قند خون میشود. دیابت نوع دو معمولا در بزرگسالان تشخیص داده میشود، اما با افزایش شیوع چاقی در جوانان، در این گروه سنی نیز در حال افزایش است. درمان این نوع دیابت با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب، ورزش و گاهی اوقات داروهای خوراکی امکان پذیر خواهد بود.
راه های تشخیص دیابت نوع 2 چیست؟
روش‌های تشخیص دیابت نوع دو چیست؟ تشخیص دیابت نوع 2 معمولا از طریق آزمایش‌های خون که سطح قند خون را اندازه‌گیری می‌کنند، انجام میشود. این آزمایش‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا وضعیت متابولیسم قند بیمار را تعیین کرده و تشخیص دهند آیا فرد دیابت دارد یا خیر. در ادامه چندین آزمایش رایج که برای تشخیص دیابت نوع دو استفاده می‌شوند را بررسی خواهیم کرد:
آزمایش قند خون ناشتا
این آزمایش پس از یک دوره ناشتایی ۸ تا ۱۲ ساعته انجام میشود و در صورتی که سطح قند خون زیر ۱۰۰ باشد طبیعی است و سطح قند خون ۱۲۶ یا بالاتر نشان‌دهنده دیابت است. راهنمای جدول قند خون بزرگسالان به خوبی می‌تواند میزان قند خون شما را تفسیر کند.
آزمایش تحمل گلوکز خوراکی
در این آزمایش، فرد ابتدا باید ناشتا باشد. سپس یک نوشیدنی حاوی مقدار معینی گلوکز می‌نوشد و سطح قند خون او ۲ ساعت بعد اندازه‌گیری میشود. سطح قند خون کمتر از ۱۴۰ طبیعی است و ۱۴۰ به بالا دیابت خواهد بود.
آزمایش هموگلوبین
این آزمایش میانگین سطح قند خون فرد را در طول ۲ تا ۳ ماه گذشته نشان می‌دهد و نیازی به ناشتا بودن ندارد. HbA1c زیر ۵.۷% طبیعی است و ۶.۵% یا بالاتر نشان‌دهنده دیابت است.
آزمایش تصادفی قند خون
این آزمایش در هر زمانی بدون توجه به زمان آخرین وعده غذایی انجام میشود و سطح قند خون بالای ۲۰۰ نشان‌دهنده دیابت است، به ویژه اگر با علائم دیابت نوع دو مانند افزایش تشنگی و ادرار مکرر همراه باشد.
دلایل ابتلا به دیابت نوع دو
علت ایجاد دیابت نوع دو چیست؟ چه عواملی باعث دیابت نوع دو می شود؟ در واقع دیابت نوع دو یک بیماری متابولیک پیچیده است که اغلب ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. درک دلایل ابتلا به دیابت نوع دو به ما کمک می‌کند تا روش‌های پیشگیری و مدیریت این بیماری را بهتر درک کنیم. در ادامه به برخی از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش دهند، اشاره می‌کنیم:
- ژنتیک
- چاقی
- کم تحرکی
- رژیم غذایی ناسالم
- افزایش سن به خصوص پس از 45 سالگی
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در زنان
- اختلال در هورمون‌ها
- فشار خون بالا
- کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا
علت های ایجاد دیابت نوع دو
روش های درمان و کنترل دیابت نوع دو
دیابت نوع دو یک بیماری مزمن است که نیاز به مدیریت دقیق و مستمر دارد. اما آیا دیابت نوع دو درمان دارد؟ آیا دیابت نوع دو نیاز به انسولین دارد؟ برای دیابت نوع دو انسولین بهتر است یا قرص؟ در پاسخ باید گفت درمان و کنترل این بیماری با انجام روش‌هایی مانند تغییر در سبک زندگی و مصرف برخی داروها امکان پذیر است و برای درمان آن نیازی به انسولین نخواهد بود. در ادامه روش‌های درمان دیابت نوع دو را بررسی خواهیم کرد:
- تغذیه سالم: اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل که شامل میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌های کامل، و پروتئین‌های بدون چربی است. محدود کردن مصرف قندهای افزوده، چربی‌های اشباع و کربوهیدرات‌های تصفیه شده مهم است.
- فعالیت بدنی: انجام منظم ورزش به کاهش وزن و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند. توصیه میشود که حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط مانند پیاده‌روی سریع در هفته انجام شود.
- کنترل وزن
- مصرف داروهایی مانند متفورمین، سولفونیل‌اوره‌ها، DPP-4 inhibitors، GLP-1 receptor agonists و SGLT2 inhibitors زیر نظر پزشک متخصص
- سنجش منظم قند خون
- انجام آزمایش‌های منظم
برای خرید نوار تست قند خون می‌توانید از فروشگاه تجهیزات پزشکی زیمانو اقدام کنید.
عوارض دیابت نوع دو چیست؟
به نقل از وبسایت Diabetes UK، عوارض دیابت نوع دو شامل موارد زیر است:
مشکلات چشمی (رتینوپاتی)
مشکلات مربوط به زخم پاها
مشکلات کلیوی (نفروپاتی)
حمله قلبی و سکته مغزی
آسیب عصبی (نوروپاتی)
بیماری لثه و سایر مشکلات دهان
بروز مشکلات جنسی در زنان و مردان
دیابت نوع دو باعث مجموعه‌ای از عوارض جدی و طولانی مدت میشود، به ویژه زمانی که به درستی مدیریت نشود. این عوارض می‌توانند تاثیرات قابل توجهی بر سلامت کلی فرد داشته باشند. یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین عوارض دیابت آسیب به عروق خونی است که می‌تواند به بیماری‌های قلبی و عروقی منجر شود. این شرایط خطر سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می‌دهد. همچنین، دیابت نوع دو می‌تواند به آسیب‌های عصبی یا نوروپاتی منجر شود که معمولا به صورت سوزن سوزن شدن، درد، بی‌حسی یا ضعف در دست‌ها و پاها ظاهر میشود.
علاوه بر این، دیابت نوع دو به بیماری‌های کلیوی که به نفروپاتی دیابتی معروف است، منجر میشود و در نهایت ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه را ایجاد کند. بینایی فرد نیز ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد، به طوری که دیابت یکی از دلایل اصلی نابینایی در بزرگسالان است. بیماری‌های چشمی مانند رتینوپاتی دیابتی و آب مروارید نیز از عوارض رایج دیابت هستند.
راه های پیشگیری از دیابت نوع دو
پیشگیری از دیابت نوع دو ممکن است با انجام تغییراتی در سبک زندگی و اتخاذ عادات سالم‌تر انجام پذیرد. این اقدامات نه تنها خطر ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهند، بلکه به بهبود سلامت کلی نیز کمک می‌کنند. در ادامه روش‌های پیشگیری از دیابت نوع دو را بررسی می‌کنیم:
- حفظ وزن سالم
- فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی تند یا دوچرخه‌سواری
- رژیم غذایی متعادل
- کاهش مصرف الکل و ترک سیگار
- مدیریت استرس
بهترین رژیم غذایی برای دیابت نوع دو
آیا می‌دانید بهترین رژیم غذایی دیابت نوع دو چیست؟ پرهیز غذایی دیابت نوع دو چیست؟ چه غذاهایی برای دیابت نوع دو مناسب است؟ چه میوه هایی برای دیابت نوع دو خوب است؟ انتخاب بهترین رژیم دیابتی که بتواند به کنترل قند خون کمک کند، بسیار مهم است. رژیم غذایی ایده‌آل برای دیابتی‌ها باید به حفظ سطوح انرژی ثابت و جلوگیری از نوسانات شدید قند خون کمک کند. رژیم غذایی مدیترانه‌ای که سرشار از چربی‌های سالم، میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌های کامل و پروتئین‌های کم چرب است، به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای دیابتی‌ها شناخته شده است که در پیشگیری از دیابت کودکان و بزرگسالان موثر است. این رژیم تاکید زیادی بر مصرف آجیل، دانه‌ها، زیتون، روغن زیتون و ماهی دارد و مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده را به حداقل می‌رساند.
علاوه بر رژیم مدیترانه‌ای، رژیم‌های غذایی که بر پایه گیاهان هستند نیز می‌توانند برای دیابتی‌ها مفید باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که رژیم‌های غنی از فیبر، که شامل میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل هستند، به کاهش التهاب و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کنند. همچنین، محدود کردن مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان سفید و شکر و جایگزینی آن‌ها با کربوهیدرات‌های پیچیده‌تر مانند جو دوسر و برنج قهوه‌ای، می‌تواند در کنترل بهتر دیابت نوع دو مفید باشد. این تغییرات غذایی، همراه با نظارت منظم بر قند خون و مشورت با متخصص تغذیه، می‌تواند به مدیریت بهتر دیابت و کاهش خطر بروز عوارض جدی کمک کند.
نتیجه‌گیری
در این مقاله بررسی کردیم که دیابت نوع دو چیست؟ علائم و دلایل ایجاد آن چیست و از چه روش‌هایی می‌توان برای درمان و پیشگیری از ایجاد آن بهره‌مند شد. در واقع دیابت نوع دو، اختلالی در قند خون است که در آن بدن از انسولین استفاده نمی‌کند یا انسولین کافی تولید نمی‌کند که این امر منجر به افزایش قند خون میشود و به مرور زمان به سلامتی آسیب می‌رساند. اگرچه علائم دیابت نوع دو در ابتدا خفیف یا اصلا وجود نداشته باشند، اما با گذشت زمان می‌توانند بدتر شوند و به عوارضی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی، نابینایی و آسیب عصبی منجر شوند. با تشخیص زودهنگام، درمان و مدیریت مناسب، افراد مبتلا به دیابت نوع دو می‌توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند.