سرتیتر مطالب
پیش دیابت یک هشدار جدی برای بسیاری از افراد در سراسر جهان است و وضعیتی خاموش اما پرخطر بوده که زنگ خطر بیماری‌های جدی‌تری چون دیابت نوع ۲ را به صدا درمی‌آورد. اما پیش دیابت چیست و چه نشانه‌هایی دارد که باید نسبت به آن هوشیار بود؟ در این حالت، سطح قند خون فرد بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز به حدی نرسیده که بتوان آن را به عنوان دیابت تشخیص داد. این وضعیت، که اغلب به عنوان مرحله پنهان دیابت توصیف میشود، می‌تواند فرصتی طلایی برای افراد باشد تا با تغییراتی در سبک زندگی و رژیم غذایی، پیشرفت بیماری را به تاخیر اندازند یا حتی معکوس کنند. شناسایی زودهنگام و اقدام به موقع می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی ناشی از دیابت کمک کند. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که پیش دیابت چیست، نشانه‌های آن و راه‌هایی که می‌توان با آن مقابله کرد کدام است تا بتوانیم درباره این بیماری اطلاعات دقیق‌تری داشته باشیم.
پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت به چه معناست؟ پیش دیابت شرایطی است که در آن سطح قند خون فرد بالاتر از حد طبیعی است، اما نه به اندازه‌ای که بتوان به آن دیابت اطلاق کرد. این وضعیت نشان دهنده یک هشدار جدی است و پیش دیابت در کودکان و بزرگسالان می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای پیشرفت دیابت نوع دو باشد و اگر تغییراتی در سبک زندگی اعمال نشود می‌تواند با عوارضی برای سلامت فرد همراه باشد.
میزان قند خون در پیش دیابت چقدر است؟
آیا می‌دانید در مرحله پیش دیابت میزان قند خون چقدر است؟ در ارزیابی وضعیت قند خون، معیارهای مشخصی برای تعیین وضعیت نرمال، پیش دیابت و دیابت وجود دارد. به‌صورت کلی میزان قند خون ناشتا کمتر از ۹۹ به عنوان نرمال تلقی میشود و اگر میزان قند خون ناشتا فرد بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد، فرد مبتلا به پیش دیابت است و میزان قند خون بالاتر از ۱۲۶ نشان‌دهنده ابتلا به دیابت است.
در آزمایش تحمل گلوکز خوراکی نیز قند خون زیر ۱۴۰ پس از دو ساعت به عنوان نرمال در نظر گرفته میشود. اگر قند خون بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ باشد، نشانه‌ای از پیش دیابت است. عدد پیش دیابت به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت متابولیکی فرد را بررسی کرده و در صورت لزوم اقدامات موثری انجام دهند. همچنین اگر این پرسش برای شما وجود دارد که قند خون خطرناک چند است؟ باید بدانید که قند خون بالای ۳۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر یا بالاتر ممکن است خطرناک باشد.
علائم پیش دیابت چیست؟
نشانه‌ها و علائم پیش دیابت چیست؟ به‌صورت کلی باید گفت که پیش دیابت علائم واضحی ندارد. برخی افراد ممکن است شرایطی به نام آکانتوزیس نیگریکانس را تجربه کنند که نشانه‌ای از مقاومت به انسولین است که این شرایط به معنای توسعه و ایجاد لکه‌های پوستی تیره، ضخیم و اغلب مخملی است. این عارضه ممکن است با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) نیز مرتبط باشد. این تغییر رنگ معمولا در اطراف نواحی زیر رخ می‌دهد:
- آرنج‌ها
- زانوها
- گردن
- زیر بغل‌ها
- مفاصل انگشتان
در صورتی که پیش دیابت فرد تشخیص داده شد، مهم است که اگر علائم زیر را تجربه کرد با پزشک صحبت کند:
محصولات مرتبط
- افزایش تشنگی
- پیش دیابت و تکرر ادرار به ویژه در شب
- خستگی
- تاری دید
- زخم‌ها یا بریدگی‌هایی که بهبود نمی‌یابند
این‌ها علائم معمول دیابت نوع ۲ هستند و ممکن است نشان دهنده پیشرفت پیش دیابت به دیابت نوع ۲ باشند. پزشک می‌تواند مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را برای تایید این موضوع انجام دهد.
علائم پیش دیابت در زنان چیست؟
پیش دیابت در زنان ممکن است با علائم خاصی همراه باشد که برخی از آن‌ها مشترک با مردان و برخی خاص زنان هستند. علائمی مانند تشنگی شدید و افزایش تعداد دفعات ادرار در افراد دیابتی و پیش دیابتی، خستگی مفرط و تاری دید از جمله نشانه‌هایی هستند که می‌توانند نشان‌دهنده پیش دیابت باشند. همچنین، مخملی شدن پوست در نواحی مانند گردن و زیر بغل، در زنان مبتلا به مقاومت به انسولین شایع‌تر است.
علاوه بر این، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، که با نامنظمی‌های قاعدگی و افزایش رشد مو همراه است، اغلب با پیش دیابت مرتبط می‌باشد و نیاز به توجه پزشکی دارد تا از پیشرفت بیشتر وضعیت جلوگیری شود. تاثیر پیش دیابت در بارداری نیز می‌تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری و عوارض مرتبط با آن مانند وزن بالای نوزاد هنگام تولد و پیچیدگی‌های زایمانی را افزایش دهد.
علائم پیش دیابت در مردان چیست؟
پیش دیابت در مردان ممکن است بدون علائم بارز باشد یا با نشانه‌های خفیفی همراه باشد که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. علائمی مانند افزایش تشنگی و تکرر ادرار به ویژه در شب‌ها، خستگی مفرط، تاری دید و زخم‌هایی که به کندی بهبود پیدا می‌کنند، از جمله نشانه‌هایی هستند که ممکن است در مردان با پیش دیابت مشاهده شود.
این علائم به دلیل افزایش سطح گلوکز خون ایجاد می‌شوند و اگرچه ممکن است به نظر ناراحت‌کننده نباشند، اما نیازمند توجه و ارزیابی پزشکی برای جلوگیری از پیشرفت به دیابت نوع 2 خواهند داشت.
دلایل ابتلا به پیش دیابت چیست؟
ابتلا به پیش دیابت می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و عوامل محیطی باشد. در ادامه بررسی خواهیم که دلایل ابتلا به پیش دیابت چیست:
- چاقی و اضافه وزن
- کم تحرکی
- رژیم غذایی نامناسب
- سن به ویژه پس از ۴۵ سالگی
- سابقه خانوادگی دیابت
- نژاد و قومیت مانند آفریقایی-آمریکایی‌ها، لاتین‌ها، آسیایی‌ها و بومیان آمریکا
- اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا مقاومت به انسولین
- اختلال در خواب مانند آپنه خواب (Sleep apnea)
چه مدت طول می کشد پیش دیابت به دیابت تبدیل شود؟
آیا می‌دانید چه مدت طول می کشد پیش دیابت به دیابت تبدیل شود؟ زمان تبدیل پیش دیابت به دیابت نوع ۲ می‌تواند بسیار متفاوت باشد و بستگی به چندین عامل دارد، از جمله میزان مدیریت عوامل خطر، تغییرات در سبک زندگی و ژنتیک فرد. در برخی افراد، پیش دیابت ممکن است طی چند سال به دیابت تبدیل شود، در حالی که دیگران ممکن است برای دهه‌ها در مرحله پیش دیابت باقی بمانند بدون آنکه پیشرفت قابل توجهی داشته باشند.
مطالعات نشان داده‌اند که تغییرات مثبت در سبک زندگی، مانند کاهش وزن، افزایش فعالیت بدنی و تغذیه سالم می‌توانند به کاهش خطر تبدیل شدن پیش دیابت به دیابت کمک کنند. به طور کلی، تشخیص زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه کلیدی برای جلوگیری از تبدیل پیش دیابت به دیابت هستند.
عوارض ابتلا به پیش دیابت
پیش دیابت، هرچند به خودی خود بیماری نیست، اما آیا پیش دیابت باعث لاغری میشود؟ آیا عوارضی برای فرد به همراه دارد؟ به‌صورت کلی اگر این بیماری درمان نشود می‌تواند به دیابت نوع ۲ منجر شده و عوارض جدی برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد. در ادامه برخی از عوارض احتمالی ابتلا به پیش دیابت آورده شده است:
- ابتلا به دیابت نوع ۲: پیش دیابت بزرگترین عامل خطر برای توسعه دیابت نوع ۲ است، که به نوبه خود باعث آسیب‌های جدی مانند نارسایی کلیه، بیماری قلبی، آسیب‌های عصبی و نابینایی میشود.
- بیماری قلبی و سکته: سطح بالای گلوکز خون در طولانی مدت به رگ‌های خونی آسیب می‌رساند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد.
- آسیب به کلیه‌ها: افزایش مداوم قند خون به کلیه‌ها آسیب رسانده و در طول زمان منجر به نارسایی کلیه میشود.
- آسیب به چشم‌ها: پیش دیابت باعث بیماری‌های چشمی مانند رتینوپاتی دیابتی میشود که در صورت عدم درمان می‌تواند به کاهش بینایی یا نابینایی منجر شود.
- آسیب عصبی: افزایش قند خون می‌تواند به اعصاب آسیب رسانده و باعث مشکلاتی مانند درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها شود.
- سندرم متابولیک: پیش دیابت اغلب با سایر شرایط مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و چاقی مفرط همراه است که همه این‌ها خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند.
برای خرید نوار تست قند خون می‌توانید از فروشگاه تجهیزات پزشکی زیمانو اقدام کنید.
نحوه تشخیص پیش دیابت
تشخیص پیش دیابت معمولا از طریق آزمایش‌های خون صورت می‌گیرد که سطح قند خون را اندازه‌گیری می‌کنند. این آزمایش‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا تشخیص دهند آیا فرد در معرض خطر توسعه دیابت نوع 2 است یا خیر. اولین آزمایش، آزمایش قند خون ناشتا است که این آزمایش پس از یک دوره ناشتایی حداقل هشت ساعته انجام میشود. سطح قند خون بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ نشان‌دهنده پیش دیابت است.
دومین آزمایش، آزمایش تحمل گلوکز خوراکی است که این آزمایش ابتدا با اندازه‌گیری قند خون ناشتا شروع میشود. سپس فرد مقدار مشخصی محلول گلوکز می‌نوشد و قند خون او دو ساعت بعد دوباره اندازه‌گیری میشود. سطح قند خون بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ دو ساعت پس از نوشیدن محلول نشان‌دهنده پیش دیابت است.
آزمایش دیگر، آزمایش هموگلوبین A1c است که این آزمایش میزان گلوکز متصل به هموگلوبین خون را می‌سنجد که نشان‌دهنده میانگین سطح قند خون طی ۲ تا ۳ ماه گذشته است. سطح HbA1c بین ۵.۷٪ تا ۶.۴٪ نشان‌دهنده پیش دیابت است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با جدول قند خون نرمال در سنین مختلف
روش های درمانی پیش دیابت
درمان پیش دیابت بیشتر بر مدیریت سبک زندگی و تغییرات در رفتارهای روزمره متمرکز است تا از پیشرفت آن به دیابت نوع 2 جلوگیری شود. در ادامه چند روش اصلی درمانی برای کنترل و مدیریت پیش دیابت را بررسی خواهیم کرد:
- تغییرات در رژیم غذایی کاهش مصرف قندها و کربوهیدرات‌های تصفیه شده و افزایش مصرف فیبر
- افزایش فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری یا شنا
- کاهش وزن
- مدیریت استرس
- مصرف داروهایی مانند متفورمین
روش پیشگیری از بروز پیش دیابت
یکی از سوالات در مورد پیش دیابت آن است که آیا می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد؟ پیشگیری از بروز پیش دیابت مستلزم توجه به سبک زندگی و انتخاب‌های روزمره است که می‌توانند به حفظ سطح قند خون در محدوده سالم کمک کنند. اولین گام در این مسیر، اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل و سالم است.
تمرکز بر مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم چرب مانند ماهی و حبوبات و کاهش مصرف قندهای افزودنی، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و چربی‌های ترانس می‌تواند به کنترل بهتر سطوح انسولین و قند خون کمک کند. همچنین، نوشیدن آب به جای نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر بسیار مهم است.
علاوه بر رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی یکی دیگر از روش‌های کلیدی برای پیشگیری از پیش دیابت است. همچنین، مدیریت وزن و حفظ وزن سالم بسیار مهم است، زیرا چاقی یکی از عوامل اصلی خطر برای پیش دیابت و دیابت نوع ۲ است. با پایبندی به این تغییرات سبک زندگی، می‌توان خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 را به طور قابل توجهی کاهش داد.
بیشتر بخوانید: راهنمای جدول قند خون بزرگسالان
بهترین رژیم غذایی برای پیش دیابت
پیش دیابتی ها چه بخورند؟ بهترین صبحانه افراد پیش دیابت چیست؟ تغذیه پیش دیابت باید چگونه باشد؟ برای مدیریت پیش دیابت، بهترین رژیم غذایی باید تمرکز متعادلی بر مواد غذایی سرشار از مواد مغذی، کم چربی و فیبر بالا داشته باشد. دقت داشته باشید که با رعایت بهترین رژیم دیابتی می‌توانید تا حد زیادی قند خون خود را کاهش دهید. این رژیم شامل موارد زیر میشود:
- غلات کامل: مانند جو دوسر، برنج قهوه‌ای و کینوا که فیبر بالایی دارند و به آرامی قند خون را بالا می‌برند.
- پروتئین‌های کم‌چرب: مانند ماهی، مرغ بدون پوست، حبوبات، و مغزدانه‌ها که به حفظ حس سیری کمک کرده و نوسانات قند خون را کاهش می‌دهند.
- میوه‌ها و سبزیجات: تمرکز بر میوه‌ها و سبزیجات تازه، به خصوص آنهایی که رنگ‌های تیره دارند مانند توت‌ها، اسفناج و کلم پیچ که سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
- چربی‌های سالم: مانند روغن زیتون، آووکادو و مغزدانه‌ها که به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- محدود کردن مصرف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده: اجتناب از شیرینی‌جات، نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای فرآوری شده که می‌توانند باعث افزایش سریع قند خون شوند.
- نوشیدن آب، چای و قهوه بدون شکر جای نوشابه‌ها و دیگر نوشیدنی‌های پرکالری
نتیجه‌گیری
در این مقاله بررسی کردیم که پیش دیابت چیست و با توجه به اینکه ممکن است بدون علائم خاصی باشد، نیازمند توجه جدی و اقدامات پیشگیرانه است تا از تبدیل شدن آن به دیابت نوع ۲ جلوگیری شود. این وضعیت هشداری برای انجام تغییرات مثبت در سبک زندگی، از جمله بهبود عادات غذایی، افزایش فعالیت بدنی و مدیریت وزن است. ممکن است پیش دیابت در بارداری، کودکان و بزرگسالان اتفاق بیفتد و می‌توان گفت این بیماری مخصوص گروه سنی یا شرایط خاصی نیست. شناسایی زودهنگام آن می‌تواند نه تنها به تاخیر اندازی یا جلوگیری از دیابت کمک کند، بلکه در حفظ کیفیت زندگی و کاهش خطر بیماری‌های مزمن دیگر نیز موثر است.
سوالات متداول
پیش دیابتی ها چه بخورند؟
پیش دیابتی‌ها باید بر رژیم غذایی غنی از فیبر، میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب تمرکز کنند. همچنین باید مصرف چربی‌های اشباع شده، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و شکر افزودنی را کاهش دهند.
پیش دیابت به چه معناست؟
پیش دیابت وضعیتی است که در آن سطوح قند خون فرد بالاتر از حد نرمال است اما هنوز به اندازه کافی بالا نیست تا به عنوان دیابت نوع ۲ تشخیص داده شود.
در مرحله پیش دیابت میزان قند خون چقدر است؟
در مرحله پیش دیابت، سطح قند خون ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ است. در آزمایش تحمل گلوکز خوراکی، قند خون دو ساعت پس از نوشیدن گلوکز بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ قرار دارد.
آیا پیش دیابت باعث لاغری میشود؟
پیش دیابت معمولا خود به خود باعث لاغری نمی‌شود. با این حال، کاهش وزن غیرمنتظره ممکن است نشانه‌ای از بالا رفتن بیش از حد قند خون و نیاز به بررسی‌های بیشتر باشد.