گفتگوی دانشنامه زیمانو با دکتر امینی هرندی متخصص مغز و اعصاب درمورد میگرن
میگرن نوعی سردرد مزمن است که همه افراد در زندگی خود آن را تجربه کرده‌اند. سردردهای مزمن، سردردهایی دنباله دار و تکرار شونده هستند و همین تداوم در سردرد باعث اذیت شدن افراد میشود. بهتر است در مورد این عارضه بیشتر بدانیم تا با اطلاعات بیشتر، به بهبود میگرن کمک کنیم.
بنابراین گفتگوی زیمانو با جناب دکتر هرندی را از دست ندهید. همچنین متن مصاحبه هم در پایین ویدیو برای شما قرار داده شده است.
[aparat id=’tlaHv’ width=’800′]
متن مصاحبه
علائم میگرن چیست؟
به طور کلی در حال حاضر هر سردردی را میگرن می نامند در صورتی که اینگونه نیست.میگرن سردرد شایعی است اما شایع ترین سردرد میگرن تنشی است.سردرد میگرنی نوعی سردرد ضربان دار اغلب یکطرفه با درگیری یک چشم یا یک نیم کره از مغز گاهی دوطرفه و همراه با تهوع و استفراغ هم می‌تواند باشد.
برخی از بیماران نوعی سردرد میگرنی خاص به نام میگرن کلاسیک را تجربه میکنند. از هر 10 نفر 2 نفر به این نوع میگرن دچارند که به صورت تاری دید و موج دار شدن بینایی شروع میشود. سپس همراه با تهوع بعد از چند دقیقه تا 1 ساعت شروع میشود.درنهایت با اوج گرفتن سردرد و استفراغ سردرد کاهش پیدا میکند و بعد از یک دوره چند ساعته یا چند روز سردرد فروکش میکند و از بین می‌رود.
سردرد غیر کلاسیک : از هر 10 نفر 8 نفر درگیر هستند. این نوع علامت چشمی اولیه را ندارد و از ابتدا آرام آرام سردرد شروع میشود اوج میگیرد معمولا با تهوع و استفراغ و با علائمی مثل نورگریزی و حساسیت به صدا همراه است.
گاهی بیماران علامت هایی مثل بدخلقی خستگی و بی حوصلگی را قبل از شروع سردرد میگرنی تجربه میکنند که خود بیماران متوجه این حالت میشوند.
آیا میگرن ارثی است؟
اگر بخواهم پاسخ قطعی بدهم باید بگم که یکسری ژن ها قطعا در مبتلا شدن به میگرن دخیل هستند. ولی طوری که بخواهیم بگوییم هر فردی که میگرن دارد به طور حتم خانواده اش هم درگیر هستند اینگونه نیست.
آیا سن و یا جنسیت در میگرن تاثیری دارد؟
بله. در سنین پایین میزان ابتلا دختر و پسر به یک میزان و گاهی پسرها بیشتر دچار میشوند.
در سنین بلوغ میزان بروز و شیوع میگرن در دخترها و پسر ها مساوی است. هر چه سن بالاتر می‌رود خانم ها با توجه به تغییرات هورمونی بیشتر در معرض میگرن قرار می‌گیرند. به طوری که 2 تا 3.5 برابر در خانم ها درگیری بیشتر است.
اعلام شده است 75% افراد مبتلا خانم هستند.
تفاوت پیشگیری از میگرن و درمان آن چیست؟
موردی که همه افراد میدانند این است که بعد از ایجاد سردرد از مسکن استفاده میکنند. که البته مشکلی هم ندارد ولی باید چند نکته در نظر گرفته شود: نکته اول اینکه گاهی اوقات با مصرف مسکن سردرد یا کامل از بین نمی‌رود یا مقداری از اون باقی می‌ماند. نکته بعدی اگر تعداد حمله ها زیاد باشد مثلا فردی که یک روز در میان یا هر روز دچار سردرد میشود دیگر نمی‌تواند روزی چند مسکن مصرف کند زیرا امکان ایجاد درگیری های دیگر برایش هست .به این موارد درمان فاز حاد یا حمله سردرد گفته میشود که بسته به شرایط درمان انجام میشود.در موارد شدید درمان‌ها قوی تر است به علت این مشکلات و چالشی که وجود دارد باید درمانی انجام شود که یا فرد سردرد را اصلا تجربه نکند، یا اگر دچار سردرد شد انقدر علائم کم باشد که کیفیت زندگی او افت نکند.
پس به طور خلاصه درمان برای فاز حاد سردرد و یک درمان برای پیشگیری داریم.دوره درمان معمولا 6 الی 9 ماه است که خیلی از افراد به دوره خاموشی می‌روند و بهتر میشوند، عده ای از بیماران هم به درمان ها جواب نداده و وارد دوره های مزمن تر میشوند.
روش‌های پیشگیری از میگرن چیست؟
در ابتدا باید به این توجه کرد که چه مواردی باعث ایجاد میگرن میشود. قطعا پیشگیری از آن موارد باعت جلوگیری از بروز میگرن میشود. خیلی از روش‌های آن ساده و بدون عارضه است و فقط با تغییر سبک زندگی میتوان به آنها دست پیدا کرد، به طور مثال حذف استراس های فیزیکی و روحی.
استرس های فیزیکی مانند فعالیت ورزشی شدید، خستگی زیاد، بی خوابی، نور مستقیم خورشید و وجود نور زیاد، بهتر است از محیط هایی که سر و صدای زیاد در آنها زیاد است دوری کرد.حتما باید به تغذیه توجه شود.برخی از غذاها فراوری شده اند که ماندگاری بیشتری داشته باشند مثل سوسیس ، کالباس، برخی لبنیات، برخی گوشت های فراوری شده، غذاهای کنسروی، الکل، برخی شکلات ها و قهوه می‌توانند باعث سردرد میگرنی شوند.
استرس‌های روحی شامل تنش، اضطراب، فعالیت ذهنی زیاد، مطالعه طولانی مدت، عدم استراحت در کار، افسردگی و . . . می‌تواند موجب بروز سردرد میگرنی شود که با یوگا و ریلکس کردن و همچنین دوری از محیط های پر تنش میتوان به حالت عادی بازگشت.
آقای دکتر یک مقداری از درمان‌های نسل جدید در میگرن برای ما بفرمایید؟
درمان هایی که تا به حال بوده برای درمان فاز حاد و فاز پیشگیری میگرن صورت میگرفته. برای فاز پیشگیری درمان هایی از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج مورد استفاده قرار میگیرد و دسته داروهای دیگر که سال هاست استفاده میشود البته الزاما به این معنا نیست که فرد تشنج یا افسردگی دارد ولی این داروها برای پیشگیری از حملات میگرن میباشد.
نسل جدید داروها کاملا اختصاصی تر و روی گیرنده های خاصی عمل میکنند و داروهایی هستند که به صورت آنتی بادی‌های اختصاصی می‌تواند روی هدف هایی متمرکز شوند. مانند داروهایی که ماهانه زیر جلد (زیر پوست) تزریق میشوند.
آیا برای میگرن میتوان از درمان گیاهی هم استفاده کرد؟
در ابتدا باید بدانیم که درمان گیاهی هم جزو درمان های دارویی محسوب میشود. زیرا داروهای گیاهی مواد موثری دارند که مثل داروهای شیمیایی عمل میکنند فقط از روش دیگری تهیه و عرضه و تجویز میشوند. دمنوش های گیاهی که آرامش بخش هستند می‌توانند در بهبود میگرن اثربخش باشند.
آقای دکتر آیا برای میگرن درمان های غیر داروهای خوراکی هم وجود دارد؟
بله. یکسری درمان ها مثل بلاک عصب هایی که منشا درد در سر و صورت هستند از طریق تزریق در محل های خاص و یا جراحی باعث کم کار شدن یا از کار افتادن حساسیت درد آن عصب ها شده و اثرگذاری میکنند.
در مورد یکی از این درمان ها میتوان به تزریق بوتاکس اشاره کرد. این کار تقریبا در 30 نقطه از سر و گردن تزریق انجام می شود. بعد از 1 الی 2 هفته اثر آن شروع شده و تا 4 الی 6 ماه اثر آن باقی می‌ماند. نتیجه این کار این است که فرد می‌تواند هیچ وقت دارو مصرف نکند یا داروهایش را کاهش دهد.