سرتیتر مطالب
ویروس HIV چیست؟
HIV یا ویروس نقص ایمنی انسانی، ویروسی است که به سلول‌هایی حمله می‌کند که به بدن کمک کنند تا با عفونت مبارزه کنند. به دنبال عفونت اولیه، ممکن است فرد علائمی نداشته باشد یا یک دوره‌ی کوتاه بیماری شبیه آنفولانزا را تجربه کند. اگر عفونت پیشرفت کند، بیشتر در سیستم ایمنی تداخل ایجاد می‌کند. مثل خطر ابتلا به عفونت‌های شایع مثل سل و عفونت‌های فرصت‌طلب مثل تومورها. در افرادی که عملکرد طبیعی دستگاه ایمنی دارند، این عفونت‌ها نادر است. یکی از علائم دیررس این عفونت‌ها که بسیار خطرناک است، سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز است.
در سال 2019، حدود 38میلیون نفر در سراسر جهان با HIV زندگی می‌کردند. که تخمین زده شده بود 20میلیون نفر از این جمعیت، درشرق و جنوب آفریقا زندگی می‌کردند. ابتلا به این ویروس یک بیماری همه‌گیر د نظر گرفته می‌شود و بطور فعال درحال گسترش است. این ویروس اولین بار در سال 1981 شناسایی و بصورت مادام‌العمر در بدن باقی خواهدماند. هم‌چنین یکی از کشنده‌ترین و مداوم‌ترین اپیدمی‌های بشریت است.
محصولات مرتبط
محصولات مرتبط
+
ایدز(AIDS) چیست؟
ایدز مرحله‌ی پایانی عفونت HIV است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به دلیل ابتلا به ویروس، آسیب جدی دیده است. در ایالات متحده امریکا، با مصرف داروهای موثر، بیشتر مبتلایان به HIV به ایدز دچار نمی‌شوند. زیرا که با مصرف هروزه‌ی دارو از پیشرفت این بیماری جلوگیری می‌شود.
فرد مبتلا به HIV در دو صورت مبتلا به ایدز خوانده می‌شود:
- تعداد سلول‌های CD4 یا لنفوسیتT یک فرد به زیر 200سلول در هر میلی‌متر مکعب خون برسد. که در شرایط سالم فرد دارای 500 الی 1600 سلول در میلی‌متر مکعب خون از این سلول می‌باشد.
- بدون درنظر گرفتن تعداد لنفوسیت‌ها فرد به یک یا چند عفونت فرصت‌طلب، که در بالا اشاره شد، مبتلا شود.
بدون داروی HIV، فرد مبتلا به ایدز معمولا تا 3سال زنده می‌ماند. وقتی فرد به عفونت دیگری مبتلا شود، امید به زندگی بدون مصرف دارو به 1سال می‌رسد. به همین دلیل است که آزمایش HIV بسیار حائز اهمیت است زیرا در مواقعی می‌تواند نجات دهنده باشد.
امید به زندگی کوتاه مرتبط با ایدز ،نتیجه‌ی مستقیم این سندرم نیست، بلکه ناشی‌از ضعف از سیستم ایمنی بدن می‌باشد. افراد مبتلا به ایدز درمقابل طیف وسیعی از بیماری‌ها آسیب‌پذیر هستند که بعضی‌از آنها عبارتنداز:
- ذات الریه
- بیماری قارچی در دهان یا گلو
- سایتو مگالو ویروس(CMV)
- توکسوپلاسموز: که یک بیماری انگلی در مغز است.
چگونه متوجه شویم که HIV مثبت هستیم؟
تنها راه برای اطمینان داشتن از اینکه مبتلابه HIV هستید یا خیر، انجام آزمایش است. که در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی انجام می‌شود. هم‌چنین کیت‌های خانگی وجود دارد که می‌توان بدون مراجعه به مرکزی در منزل انجام داد. که البته دقت این کیت‌های تست به اندازه‌ی آزمایش مراکز درمانی بالا نیست. باید توجه داشت که اگر به موقع حضور ویروس HIV را در بدن تشخیص دهیم، با مصرف دارو می‌توان از روند پیشرفت آن جلوگیری کرد و هم‌چنین ویروس را در همین مرحله ثابت نگه داشت.
راه‌های انتقال:
این ویروس از طریق سه راه اصلی تماس جنسی، قرار گرفتن در معرض مایعات بدن بویژه خون و از مادر به کودک در هنگام زایمان یا شیرهی منتقل می‌شود. این ویروس از راه ترشحات بینی، بزاق، اشک و عرق و ادرار منتقل نمی‌شود، مگر اینکه آلوده به خون باشند. هم‌چنین یکی دیگر از راه‌های انتقال می‌تواند سرنگ آلوده باشد. که این راه بیشتر در معتادان به مواد مخدر تزریقی دیده می‌شود.
در سطح جهان‌شایع‌ترین روش انتقال HIV از راه تماس جنسی بین افراد با جنس مخالف است. که البته الگوی این انتقال در کشورهای مختلف متفاوت است. برای مثال در سال 2017، در ایالات متحده امریکا، بیشترین انتقال این ویروس در مردان همجنسگرا بود. هم‌چنین آمارها نشان می‌دهد که انتقال ویروس در کشورهایی با درآمد پایین، 4 تا 10 برابر بیشتراز کشورهای با درآمد بالاست(یعنی کشورهای فقیر به علت عدم آگاهی بیشتر در معرض ابتلا هستند).
در ایران نیز در بین سالهای 1395 تا 1397 آمیزش جنسی بیشترین راه انتقال بوده، که شمار زنان مبتلا در این مورد 10 برابر شده است. هم‌چنین آمار ثبت شده و رسمی ابتلا به بیماری ایدز حدود ۴۰ هزار نفر اعلام شده است. از آن بین، حدود ۶۰ درصد کسانی که به این بیماری مبتلا شده‌اند، معتاد بوده‌اند. اولین مورد از ابتلا به HIV در ایران در سال 1366 به ثبت رسید. که پسربچه‌ی شش سالهای از راه فرآورده‌ی خونی مبتلا به این ویروس آلوده شده بود.
ویروس HIV از راه‌های زیر منتقل نمی‌شود:
- بغل کردن
- دست دادن
- بوسیدن
- استفاده از وسایلی مانند حوله‌ای که شخص مبتلا مصرف کرده‌است( در صورتی که فرد +HIV خراش پوستی نداشته باشد)
- از راه بزاق دهان
انتقال از مادر به کودک:
این ویروس می‌تواند در دوران بارداری، هنگام زایمان و از طریق شیردهی به کودک منتقل شود. در سال 2008، 90 درصد از کودکان مبتلا از این راه آلوده شدند. اگر زنی تحت درمان قرار نگیرد، در هنگام دو سال شیردهی تا 17درصد خطر ابتلا به HIV را در کودک خود افزایش می‌دهد. تمام زنان HIV مثبت باید بصورت مادام‌العمر تحت درمان قرار بگیرند. خطر انتقال در هنگام زایمان طبیعی بیشتر است.
تاریخچه ایدز:
اولین خبر در مورد این بیماری در سال 1981 در روزنامه‌ای در نیویورک منتشر شد. موارد اولیه دسته‌ای از مصرف کنندگان مواد تزریقی و مردان همجنسگرا بودند که علت مشخصی برای نقص در سیستم ایمنی نداشتند. بعدها همجنسگرایان بیشتری با نوعی سرطان پوست نادر گزارش شدند که سازمان CDC پنداشت این بیماری، سندرمی مرتبط با همجنسگرایان است. به همین دلیل نام این بیماری در ابتدا کمبود ایمنی مرتبط با همجنسگرایان نامیده شد.
در سال 1982 این بیماری، براساس یافته‌ها به ایدز نام گذاری شد. در سالهای بعد مشاهده شد که زنان هم از طریق رابطه‌ی جنسی پرخطر به این بیماری مبتلا می‌شوند. در سال 1987، FDA اولین دارو را برای مقابله با ویروس این بیماری تایید کرد. روز اول دسامبر را با نماد روبان قرمز به نام روز ایدز نام گذاری کرده‌اند.
روبان قرمز در مورد حمایت از بیماران HIV+ می‌باشد.
پیشگیری از HIV:
این مسئله بسیار مهم است که چگونه از HIV جلوگیری کنید و آن را به دیگران منتقل نکنید. طبق آمارهای سازمان وزارت بهداشت امریکا، تقریبا 14درصد از افرادی که مبتلا هستند، از بیماری خود اطلاع ندارند. بنابراین با انجام برخی رفتارها، این ویروس را منتقل می‌کنند. دوره‌ی نهفتگی این ویروس می‌تواند 6ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد.
برخی از راه‌های پیشگیری به شرح زیر است:
- استفاده از کاندوم در رابطه‌ی جنسی: ویروس HIV از طریق مایعات بدن یعنی مایع واژینال، مایع منی و خون انتقال می‌یابد. استفاده از کاندوم در حین رابطه، خطر انتقال را تا حد زیاد و قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- سوزن‌های مشترک: خطر انتقال ویروس از طریق خون بسیار بالاست. استفاده از سوزن‌های مشترک در افرادی که معتاد هستند رواج دارد. هم‌چنین در مواردی که فرد قصد انجام زدن تتو را دارد یا میخواهد تزریقی انجام دهد، باید توجه داشت که از سوزن‌های استریل و ضدعفونی شده استفاده شود.
- پیشگیری پزشکی: اگر HIV منفی باشید، می‌توانید از داروی پیشگیری PrEP استفاده کنید. این دارو برای افرادی است که در معرض خطر بالای عفونت HIV هستند. این دارو بصورت قرص است و باید قبل از در معرض قرار گرفتن ویروس HIV مصرف شود.
چه کسانی در ریسک این بیماری هستند؟
با رعایت نکردن نکات بهداشتی و رفتارهای ناهنجار خطر ابتلا به این ویروس بسیار افزایش پیدا می‌کند. بعضی از گروه افرادی که در ریسک بالای ابتلا هستند عبارتنداز:
- افراد همجنسگرایی که رابطه‌ی محافظت نشده دارند.
- افراد معتادی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می‌کنند.
- افرادی که از داروهای کمکی برای تقویت جنسی استفاده می‌کنند.
- افرادی که با آدم‌های مختلف رابطه دارند.
- افرادی که در کشورهایی با وضع نامناسب غربالگری برای HIV، انتقال خون و یا پیوند را دریافت کرده‌اند.
- افرادی که مورد تجاوزقرار گرفته‌اند.
- پرستاران، پزشکان و یا افرادی که با فراورده‌های خونی سر و کار دارند.
- افرادی که سابقه‌ی عفونت مقاربتی، هپاتیتB و هپاتیتC دارند.
علائم:
در مورد ویروس HIV علائم مختلفی وجود دارد. که البته این علائم در همه یکسان نیست. و این بستگی دارد که فرد در چه مرحله‌ای از بیماری قرار دارد. در ادامه به برخی از علائم‌های ابتلا به این ویروس می‌پردازیم.
مرحله‌ی اول از ابتلا، مرحله‌ی عفونت حاد است. که 2 تا 4 هفته پس‌از آلودگی، فرد علائمی مانند آنفولانزا را نشان می‌دهد. این عفونت پاسخ طبیعی بدن است. بعضی‌از علائم شبه انفولانزا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تب و لرز
- راش‌های پوستی یا همان قسمتی از پوست که قرمز می‌شود.
- دردهای عضلانی
- زخم‌های دهان
این علائم می‌تواند از چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشد. اما هستند افرادی که دوره‌ی نهفتگی طولانی دارند و هیچ علائمی از خود بروز نمی‌دهند. اگر این علائم را باهم داشتید، بهتر است برای اطمینان بیشتر آزمایش HIV بدهید.
مرحله‌ی بعدی از این مورد، تاخیر بالینی است. ویروس در این مرحله تکثیر دارد اما در سطح پائین این کار را انجام می‌دهد. ممکن است افراد در این مرحله احساس بیماری نکنند و هیچ علائمی نداشته باشند. اگر در این مرحله داروهای مربوطه را بطور منظم مصرف کنید، خطر انتقال به شدت کاهش می‌یابد و بار ویروسی بسیار کم است.
مرحله‌ی آخر از عفونت HIV، مرحله‌ی بیماری ایدز است. این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که فرد مبتلا به ویروس است ولی داروهای خود را بطور منظم مصرف نمی‌کند. پس ویروس پیشرفت کرده و باعث بیماری سندروم نقص ایمنی اکتسابی یا همان ایدز می‌شود.
علائم ایدز:
هریک از علائمی که بعدتر گفته خواهد شد، می‌تواند به بیماری‌های دیگری نیز مربوط باشد. برای اطمینان 100درصدی از ابتلا به ویروس و تبدیل آن به بیماری ایدز، باید حتما تست HIV بدهیم. برخی‌از علائم عبارتنداز:
- تورم طولانی مدت غدد لنفاوی زیر بغل، کشاله ران و یا گردن.
- اسهالی که بیش‌از یک هفته به طول می‌انجامد.
- زخم‌های دهان، مقعد و یا دستگاه تناسلی.
- لکه‌های قرمز یا قهوه‌ای که رو یا زیر پوست، داخل دهان و یا روی پلک‌ها دیده می‌شوند.
بسیاری از بیماری ها و عفونت‌های فرصت طلب، در مرحله‌ی آخر فرد را بیمار می‌کنند. زیرا در این مرحله سیستم ایمنی بدن بسیار ضعیف و آسیب پذیر است.
درمان:
درمان اصلی برای ویروس HIV، درمان ضد رترو ویروس است. که ترکیبی از داروهایی است که از تولید روزانه‌ی ویروس جلوگیری می‌کند. این کار از سلول‌های CD4 محافظت می‌کند و سیستم ایمنی بدن را قوی نگه می‌دارد تا اقدامات لازم علیه بیماری را انجام دهد. هم‌چنین این درمان از تبدیل HIV به ایدز جلوگیری می‌کند. با مصرف دارو بار ویروسی HIV کم شده و به اصطلاح غیرقابل شناسایی می‌شود. و درنتیجه خطر انتقال آن کاهش می‌یابد.
زمانی که ویروس تبدیل به بیماری ایدز می‌شود دیگر درمانی ندارد. در این مرحله فقط باید نکات و اصول بهداشتی را رعایت کرد تا این بیماری به افراد دیگر سرایت نکند. در مرحله‌ی بیماری ایدز 3مرحله‌ی وجود دارد که حائز اهمیت است:
- تمایل و آمادگی فرد برای شروع درمان
- مرحله‌ی بیماری فرد
- سایر مشکلات سلامتی
اگرچه که دارویی برای بیماری ایدز وجود ندارد. اما درمانی که در بالا اشاره شد نیز برای این بیماری موثر است. هم‌چنین تا کنون هیچ واکسنی برای این بیماری ساخته نشده‌است. با این حال دانشمندان در تلاشند که بتوانند راه درمان قطعی این بیماری را کشف کنند.
جمع‌بندی:
طبق آمارهای سال 2019، تقریبا بیش‌از 1.7میلیون نفر در سراسر جهان به HIV مبتلا هستند. برای کنترل و در نهایت پایان دادن به HIV در سطح جهانی، به مجموعه‌ی گسترده و قدرتمندی برای پیشگیری از ابتلا به HIV نیازمند هستیم. که در دسترس همه‌ی افراد باشد. واکسن‌ها در طول تاریخ، موثرترین وسیله برای پیشگیری و حتی ریشه‌کن کردن بیماری‌های عفونی بوده‌اند. یک واکسن پیشگیرانه HIV می‌تواند به نجات میلیون‌ها انسان کمک کند.
منابع: – healthline – CDC – ucsfhealth –
عالی بود
ممنونم
بسيار جامع و مفيد ??
ممنونم از همراهی شما