سرتیتر مطالب
بیماری دیابت، از جمله بیماری‌هایی است که به سرعت، تحت تاثیر عوامل مختلف قرار می‌گیرد. یک تغییر کوچک در خواب، غذا خوردن و فعالیت روزمره، می‌تواند سطح قند خون را بالا یا پایین ببرد. یک عامل مهم در تغییر سطح قند خون، تغییرات دمایی است. با ورود به فصل سرما، تصمیم گرفتیم از تاثیر سرما بر دیابت و قند خون بنویسیم تا بتوانیم سلامت افراد دیابتی را در فصل پاییز و زمستان تضمین کنیم.
چرا سرما روی قند خون تاثیر می‌گذارد؟
تاثیر هوای سرد روی قند خون، به دلایل مختلف رخ می‌دهد:
- هوای سرد باعث فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک و ترشح بیشتر هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول می‌شود. این هورمون‌ها، مقاومت به انسولین را بالا می‌برند و در نتیجه احتمال افزایش قند خون بیشتر می‌شود.
- همچنین بدن برای حفظ دمای مرکزی خود، چربی و گلوکز بیشتری می‌سوزاند و ممکن است سرعت مصرف قند خون در برخی افراد بالاتر برود. به همین علت در روزهای سرد، نوسانات قند خون (چه افزایش چه کاهش) شایع‌تر است.
- یک دلیل دیگر، میل به خوردن خوراکی های شیرین و چرب در فصل سرما است. این خوراکی‌ها قند خون را به طور مستقیم بالا می‌برند.
نوسانات قند خون در هوای سرد؛ چه تغییراتی طبیعی است؟
افراد دیابتی معمولا در فصل سرد، به دلیل ترشح بیشتر هورمون کورتیزول، قند خون صبحگاهی بالاتری نسبت به زمان‌های دیگر دارند. همچنین سرمای هوا باعث کاهش گردش خون می‌شود که این موضوع هم در نوسان قند خون موثر است.
این نوسانات به مقدار کم، کاملا طبیعی و تحت تاثیر فصل هستند و با کنترل مداوم قند خون، کاملا قابل تنظیم هستند.
افزایش نیاز به انسولین در فصل سرد؛ واقعیت یا تصور؟
مطالعات نشان داده‌اند که بسیاری از افراد دیابتی نوع یک، و برخی بیماران نوع دو در فصل زمستان به دوز انسولین بیشتری نیاز پیدا می‌کنند. علت آن، همان افزایش هورمون‌های استرس و کاهش جذب انسولین است.
با این حال همه افراد این تغییر را تجربه نمی‌کنند. بهترین معیار، اندازه‌گیری دقیق قند خون و بررسی روند چند روزه است.
محصولات مرتبط
یک وسیله کاربردی برای بررسی روند چند روزه قند خون، استفاده از دستگاه پایش مداوم قند خون است. این وسیله دارای سنسوری کوچک است که با چسبیدن به بازو، لحظه به لحظه قند خون فرد را اندازه گیری می‌کند.
علائم خطر در هوای سرد برای افراد دیابتی
اگر در فصل سرما علائم زیر را مشاهده کردید، لازم است سریع قند خون خود ر اندازه بگیرید و آن را با خوراکی‌های مناسب یا دارو، تنظیم کنید.
- سرد شدن و بی‌حسی پاها (نشانه نارسایی گردش خون)
- لرز شدید همراه با افت قند خون
- سرخی یا کبودی انگشتان
افزایش سریع قند خون بدون دلیل - تشدید علائم نوروپاتی دیابتی
نکات مهم برای کنترل بهتر قند خون در روزهای سرد سال
اگر مبتلا به دیابت هستید، در فصل سرما با انجام این کارها می‌توانید دیابت خود را بهتر کنترل کنید:
- قند خون خود را بیشتر از همیشه چک کنید. سرما با تغییر در گردش خون و افزایش هورمون کورتیزول، می‌تواند باعث نوسان قند خون شود. قبل از گرفتن تست، انگشتان خود را گرم کنید تا انجام تست برای شما دردناک نباشد.
- بدن خود را گرم نگه دارید تا به گردش بهتر خون در بدن و جلوگیری از گزگز دست و پا کمک کنید. پوشیدن چند لایه لباس، فعالیت بدنی در منزل و استفاده از وسایل گرمایشی مثل بخاری یا تشک برقی هم می‌تواند کمک کننده باشد. اگر دچار بی‌حسی دست و پا می‌شوید، استفاده از تشک‌های برقی ممکن است برای شما خطرناک باشد، پس قبل از استفاده، از پزشک خود مشورت بگیرید.
- وعده‌های غذایی خود را به طور منظم و با فاصله مناسب میل کنید تا دچار افت قند خون نشوید.
- به اندازه کافی آب بنوشید؛ آب کافی در بدن، قند خون را تنظیم می‌کند. همچنین خشکی پوست در فصل سرما، یکی از مشکلات پوستی ناشی از دیابت است که با نوشیدن آب قابل کنترل است.
- مصرف غذاهای چرب و سنگین که دیر جذب می‌شوند را کاهش دهید و در مقابل غذاهای غنی از پروتئین و سبزیجات میل کنید.
- روزانه پاهای خود را بررسی کنید و از نبودن هرگونه خشکی، تاول، کبودی و زخم مطمئن شوید. پوشیدن جوراب هم کمک می‌کند از خشکی، بی‌حسی و گزگز پا در امان باشید.
ورزش در هوای سرد برای دیابتی‌ها؛ بایدها و نبایدها
بایدها:
- قبل از خروج از خانه به مدت 10 دقیقه بدن خود را گرم کنید
- قبل و بعد از ورزش قند خون خود را چک کنید
- لباس گرم و در عین حال تنفس پذیر بپوشید
- یک منبع قند سریع مثل آبمیوه یا شکلات دیابتی همراه خود ببرید
نبایدها:
- ورزش در هوای خیلی سرد (زیر ۵ درجه) بدون پوشش مناسب
- شروع فعالیت بدنی شدید بدون اندازه‌گیری قند
- بی‌توجهی به علائم افت قند خون (لرزش، سردی دست‌ها، ضعف)
ورزش در هوای سرد می‌تواند قند خون را هم کم و هم زیاد کند، بنابراین نظارت ضروری است. همچنین در هوای آلوده به هیچ عنوان ورزش نکنید.
تاثیر آلودگی هوا بر دیابت و قند خون
یکی از مشکلات رایج در فصل سرما به خصوص در شهرهای بزرگ، آلودگی هوا است که هرسال با شدت بیشتری آن را تجربه می‌کنیم. آلودگی هوا چه تاثیری روی بیماران دیابتی دارد؟
- مواد آلاینده می‌توانند روی سیستم ایمنی تاثیر بگذارد و واکنش‌های التهابی در بدن ایجاد کند. همین امر، ریسک افزایش هورمون استرس، پرخوری و نوسان قند خون را بالا می‌برد.
- همچنین ورود مواد آلاینده به جریان خون ممکن است بر عملکرد غده پانکراس نیز تاثیر بگذارد و تولید انسولین را در بدن مختل کند.
- مورد بعدی، تاثیر آلودگی بر سلامت قلب است. بیماران دیابتی بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی هستند و آلودگی هوا با تاثیر منفی بر سلامت قلب و عروق، سلامت آنها را بیش از دیگران به خطر می‌اندازد.
جمع بندی
بدن افراد دیابتی به تغییرات آب و هوایی بسیار حساس است و در فصل سرما، ممکن است نوسان قند خون و همچنین بی حسی در بدن را تجربه کند. در این مقاله از تاثیر سرما بر قند خون صحبت کردیم و راه‌های مدیریت دیابت در فصول سرد را یاد گرفتیم.با رعایت این نکات، می‌توانید در روزهای سرد سال، سلامت خود را به خوبی تضمین کنید.
