سرتیتر مطالب
تنقیه چیست؟
انا یا تنقیه چیست ؟ تنقیه یا انما (Enema) در لغت به معنای پاکیزه نمودن و تمیز کردن می‌باشد. در اصطلاح نیز به روشی اطلاق می‌شود که در آن روده مورد شست و شو قرار گرفته و مواد زائد از آن خارج می‌شود. در واقع تخلیه روده و پاکسازی آن خصوصاً در موارد ابتلا به یبوست از کاربرد های تنقیه محسوب می‌شود.
یبوست از جمله مشکلات رایج در حوزه گوارش است که در آن مدفوع از طریق روده از بدن دفع نمی‌شود. چنانچه طی یک هفته، عمل دفع، سه بار یا کمتر انجام شود، فرد به یبوست مبتلاست. کم نوشیدن مایعات به ویژه آب، کم تحرکی و ورزش نکردن و عدم مصرف مواد فیبردار از علل رایج در بروز یبوست است. تنقیه یا انمای تخلیه به منظور تخلیه و تمیز نمودن بخش انتهایی روده و به نوعی درمان یبوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تنقیه یا اماله در واقع تزریق مایعاتی است که برای پاکسازی یا تحریک تخلیه روده استفاده می شود. این روش سال ها است که برای درمان یبوست و موارد مشابه آن استفاده می شود. یبوست در حقیقت یک بیماری شدید است که حرکت مدفوع را کند و همچنین سفت و دفع آن را برای فرد دردناک و سخت می کند. این امر می تواند برای بسیاری از افراد به یک مشکل مزمن تبدیل شود که قطعاً نیاز به درمان دارد. از جمله درمان های رایجی که برای این مشکل به کار می روند می توان به تنقیه اشاره نمود.
محصولات مرتبط
درباره تنقیه همچنین می توان گفت که می تواند مشکل بی اختیاری مدفوع را نیز درمان کند؛ وضعیتی که در آن مدفوع بطور غیرمنتظره ای از راست روده فرد نشت می کند. از تنقیه همچنین برای تمیز کردن روده قبل از انجام برخی آزمایش های خاص یا جراحی ها نیز استفاده می شود، روده بیمار باید قبل از انجام این روش ها خالی باشد تا خطر عفونت کاهش یابد و مانع از ایجاد مدفوع شود. بطور معمول اغلب یک متخصص عمل تنقیه را انجام می‌دهد، اما افراد می‌توانند شخصاً تنقیه را در خانه نیز انجام دهند.
به گفته برخی از طرفداران تنقیه، هنگامی که مواد زائد در روده بزرگ شما به مرور زمان جمع می شود، منجر به بیماری هایی مانند افسردگی، خستگی، سردرد، آلرژی و تحریک پذیری می شود و استفاده از تنقیه می تواند تسکین دهنده باشد.
ما در این مقاله سعی داریم که به بررسی این مطلب که عمل تنقیه چیست پرداخته و به سوالات رایج و بسیار دیگری مانند اینکه تنقیه یا اماله چیست؟ آیا تنقیه برای یبوست خوب است؟ چطور تنقیه کنیم؟ آیا تنقیه مفید است یا آیا تنقیه خطر دارد و … پاسخ دهیم.
انواع تنقیه چیست؟
بطور کلی تنقیه مدل های مختلفی دارد و پزشک با توجه به شرایط بیمار نوع مناسبی را برای وی تجویز می کند. برخی از رایج ترین انواع تنقیه عبارتند از:
تنقیه پاک کننده:
این روش تنقیه بر پایه آب است. این روش شامل عملیات تزریق آب داخل رکتوم برای مدت کوتاهی است که برای شستشوی کامل روده بزرگ به کار می رود. در این روش و پس از شستشوی داخل رکتوم، بدن فرد ظرف مدت چند دقیقه ، مدفوع را آزاد یا دفع می کند.
تنقیه پاک کننده اغلب به دو نوع تقسیم می شود:
تنقیه با حجم زیاد: این روش یک درمان موثر برای یبوست است زیرا بخش بزرگی از روده بزرگ را تمیز می کند. مقدار مایع مورد استفاده در این نوع 500 الی1000 میلی لیتر است. ممکن است پزشکان از بیمار بخواهند که مایع را برای مدت طولانی در دهانه مقعد خود نگه دارد تا مدفوع کاملا آزاد شود.
تنقیه با حجم کم: از این روش اغلب برای تمیز کردن قسمت پایین روده بزرگ استفاده می شود. در این حالت مقدار مایع مصرفی کمتر از 500 میلی لیتر است و معمولاً به افرادی که از قسمت بالای روده بزرگ یبوست ندارند توصیه می شود.
تنقیه نگهدارنده روغن:
این نوع تنقیه برای افرادی است که مدفوع آنها بسیار سفت شده است و بهترین روش تنقیه برای یبوست می باشد. تنقیه احتباس روغن، مدفوع را نرم می کند. تنقیه های مورد استفاده در این فرآیند معمولاً حاوی محلولی 90 الی120 میلی لیتری هستند. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که محلول را حداقل به مدت یک ساعت در رکتوم خود نگه دارد تا نتایج موثری حاصل شود.
تنقیه با جریان برگشتی:
تنقیه با جریان برگشتی که به عنوان روش هریس فلاش نیز شناخته می شود، روشی است که برای افرادی که به دلیل گاز روده مشکل دفع مدفوع دارند انجام می شود. در این روش از حجم سیال زیادی استفاده می شود که در فواصل 100 الی200 میلی لیتر تزریق می شود. سپس مایع همراه با گاز روده بیرون کشیده می شود. این عمل سه تا پنج بار برای بیمار تکرار می شود تا گاز بطور کامل خارج شود.
تنقیه خنک کننده:
اگر دمای بدن بیمار بسیار بالا باشد، پزشک ممکن است از یک تنقیه خنک کننده برای کاهش دمای بدن وی استفاده کند. بطور کلی این روش یک روش معمول نیست.
تزریق رکتال دارو:
تنقیه همچنین می تواند برای قرار دادن داروها در روده بزرگ استفاده شود. تنقیه مخاط روده را تسکین می دهد و داروها الکترولیت ها را متعادل کرده و با عفونت ها مبارزه می کنند. این روش پس از پاکسازی تنقیه انجام می شود.
روش های تنقیه
روش های مختلفی در تنقیه وجود دارد که ما در این بخش بطور جامع به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
روش تنقیه در طب اسلامی
تنقیه چیست در طب سنتی؟ روش تنقیه در طب سنتی و سوالاتی از این قبیل که پاسخ آنها می تواند برای افراد بسیار زیادی جالب باشد.
تنقیه که در طب اسلامی به آن حقنه نیز گفته می شود در واقع یکی از روش های مورد تایید و توصیه شده در اسلام می باشد که علاوه بر درمان یبوست می تواند موجب پاکسازی بدن افراد نیز بگردد و معده و روده را از آلودگی ها پاک نماید. در پی پاک شدن روده ها همچنین بیماری بلغم و سودا نیز درمان شده و بدن فرد پاک می شود.
در طب اسلامی استفاده از آب و محلول روغن های گیاهی در تنقیه به شدت توصیه شده و موثر می باشد.
روش تنقیه کودک
تنقیه گاهی اوقات می تواند یک درمان ضروری روزانه برای کودکان مبتلا به بیماری های کولورکتال مانند ناهنجاری های آنورکتال، یبوست و انکوپرزیس باشد. متخصصان مراقبت‌های کولورکتال و ادراری تناسلی ممکن است از تنقیه روزانه یا تنقیه کودک با روغن زیتون، برای برای پاک کردن مدفوع نهفته از روده یا برای درمان روزانه بی‌اختیاری مدفوع در کودکان و در خانه توصیه کنند.در ادامه به بررسی روش تنقیه در کودکان خواهیم پرداخت.
مواد لازم برای تهیه محلول تنقیه خانگی برای تنقیه کودک در خانه
تنقیه نرمال سالین یکی از محلول های تنقیه است که می توان آن را در خانه مخلوط و تهیه کرد. پزشک دستورالعمل های خاصی را برای تنقیه کودک ارائه می دهد. گاهی اوقات لازم است گلیسیرین، صابون، فسفات یا روغن هایی مانند روغن زیتون یا کرچک را نیز به محلول تنقیه اضافه نمود تا حرکت روده رضایت بخش تر شود.
- برای تهیه تنقیه نرمال سالین باید 1 قاشق چایخوری نمک خوراکی را در 1 لیتر یا 1000 سی سی یا میلی لیتر، آب حل نمود تا غلظت مناسب نمک به دست آید.
- برای انجام تنقیه، باید کودک خود را روی پهلو یا شکم خود قرار داد و در حالی که زانوهایش را به سمت بالا کشیده و زیر سینه او را به سمت بالا کشیده باسن او را در هوا قرار داد. این موقعیت برای تنقیه بسیار موثر می باشد زیرا با بهره گیری از گرانش اجازه می دهند مایع به راحتی به روده بزرگ تزریق شود.
- تنقیه از طریق یک لوله سیلیکونی نرم معروف به کاتتر فولی انجام می شود، که می توان به راحتی آن را در رکتوم کودک قرار داد. طول این لوله تقریباً 4 اینچ است.
- هنگامی که کاتتر وارد شد، باید بالون انتهای کاتتر را باد کرد. پس از قرار گرفتن کاتتر در رکتوم، از 20 تا 25 سی سی آب برای باد کردن بالون استفاده می شود. این کار حالتی ایجاد می کند که از نشت مایع تنقیه از بدن کودک جلوگیری می کند.
- پس از ورود مایعات، کودک باید پنج تا ده دقیقه در وضعیت تنقیه باقی بماند. این امر می تواند برای کودک خردسال دشوار باشد، اما نگه داشتن کودک در این وضعیت به حفظ تعامل بین مایع و مدفوع تا حد امکان کمک می کند.
- پس از پنج تا ده دقیقه احتباس تنقیه، باید از کودک درخواست شود حدود 45 دقیقه روی توالت بنشیند تا روده بطور کامل تخلیه شود. این زمان را می توان با در دسترس داشتن کتاب، لوازم هنری یا فیلم لذت بخش تر کرد. اگر کودک پوشک دارد، می توان به سادگی از آن استفاده کرد و تا 45 دقیقه صبر کرد.
موارد قابل توجه در تنقیه کودکان:
- مهم است که کودک قبل از دریافت تنقیه هیدراته شود. هیدراته بودن به این معنی است که کودک مقدار مایعات توصیه شده توسط پزشک را مصرف کرده است.
- دم کردن سریع محلول ممکن است باعث سرگیجه شود.
- اگر کودک بعد از یک ساعت از انفوزیون تنقیه اجابت مزاج نداشت، می توان کاتتر فولی را مجدداً وارد نمود تا مایع تنقیه تخلیه شود.
- اگر تنقیه کار کرده است و ناگهان کودک دچار دفع مدفوع می شود، باید به پزشک کودک خود اطلاع داد زیرا ممکن است روده نیاز به تنظیم داشته باشد.
روش تنقیه نوزاد با صابون:
برای این مطلب بهتر است ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که آیا تنقیه برای نوزاد ضرر دارد یا خیر؟ بطور معمول سفت شدن شکم نوزادان و یبوست در آنها می تواند بسیار ناراحت کننده باشد. روش های مختلفی وجود دارد که می تواند به نوزاد کمک کند دفع بهتر و آرام تری داشته باشد.
یکی از این روش ها، تنقیه نوزاد با آب و صابون می باشد. در این روش می توان از یک سرنگ مخصوص تنقیه استفاده کرد و درون آن محلول آب و صابون بدون هوا ریخت. حال باید سر سرنگ را کمی چرب نمود و به آرامی در مقعد نوزاد قرار داد. پس از چند دقیقه دفع مدفوع انجام خواهد شد.
روش تنقیه سالمندان
بطور کلی با توجه به شرایط بدنی و سلامت سالمندان باید در زمان تنقیه سالمندان به موارد متعددی توجه نمود. اگر طبق نظر پزشک تنقیه برای یک فرد سالمند ضروری به نظر می رسد پس قطعاً باید انجام شود اما باید محدودیت ها نیز در نظر گرفته شوند. برای مثال متخصصان توصیه می کنند که افراد مسن از تنقیه نمکی اجتناب کنند و در عوض از تنقیه آب گرم یا انما با روغن های گیاهی استفاده کنند.
برای انجام تنقیه باید باسن فرد را به آرامی جدا کرده و مقعد را در شرایط مناسب قرار داد. نازل آغشته شده به روغن را به آرامی و تا عمق تقریباً 10 سانتی متری وارد رکتوم نمود و سپس محتویات را به آرامی به داخل راست روده تخلیه نمود، حال باید ظرف را از پایین به بالا بغلتانید تا جریان برگشتی کاهش یابد.
اگر فرد سالمند توانایی رفتن به دستشویی را داشت باید وی را به سمت دستشویی راهنمایی کرد اما اگر ناتوان در رفتن و حرکت بود بهترین گزینه استفاده از پوشک مخصوص بزرگسالان یا ظروف مخصوص مدفوع خواهد بود.
روش تنقیه با پوار:
پوار تنقیه چیست؟ نحوه استفاده از پوار تنقیه چگونه است؟ پوار تنقیه در واقع یکی از ابزارهای مخصوص تنقیه است که بوسیله آن می توان محلول های مسهل کننده یا داروهای مختلف را به درون رکتوم هدایت کرد. برای استفاده از پوار تنقیه فرد باید در شرایط مناسب تنقیه دراز بکشد و عمل تنقیه انجام شود. پوار تنقیه را می توانید از تجهیزات پزشکی زیمانو بصورت اینترنتی خریداری نمایید.
روش تنقیه با سرنگ:
تنقیه با سرنگ نیز یکی دیگر از روش های تنقیه در خانه می باشد. فرد می تواند با تهیه سرنگ مخصوص تنقیه عمل تنقیه را برای خود یا فرد دیگری انجام دهد. اغلب مراحل انجام تنقیه با هر یک از این ابزارها مانند پوار یا سرنگ تنقیه با یکدیگر یکسان خواهد بود و فقط فرد باید با ابزار مربوطه و دستورالعمل روی بسته بندی آن آشنا باشد.
انواع محلول برای تنقیه
بطور کلی با مواد طبیعی و شیمیایی متعددی می توان عمل تنقیه را انجام داد. برخی از محلول‌های پرکاربرد و مواد تنقیه برای یبوست عبارتند از:
روش تنقیه با نرمال سالین:
محلول نرمال سالین که ترکیبی از نمک و آب است. نمک مخلوط، آب بدن را به داخل روده می فرستد تا مدفوع نرم شود.
روش تنقیه با گلیسرین:
گلیسیرین در واقع پوشش داخلی روده بزرگ را تحریک می کند تا باعث حرکات روده و نهایتاً دفع مدفوع از رکتوم شود.
روش تنقیه با صابون:
منظور از صابون در این روش در واقع صابون ملایمی است که از روغن های زیادی مانند روغن زیتون درست می شود. این صابون ملایم به محلول نمکی اضافه می شود و سپس از طریق تنقیه وارد رکتوم می شود. تنقیه با آب و صابون یکی از معمول ترین مواد تنقیه برای یبوست به شمار می آید و روده را برای ایجاد حرکات تحریک می کند و موجب دفع مدفوع از بدن می شود.
محلول فسفات:
تنقیه محلول فسفات آب را به داخل روده جذب می کند تا مدفوع سفت شده را نرم کند. به یاد داشته باشید که فسفات بیش از حد در بدن شما ممکن است خطراتی برای سلامتی ایجاد کند. بنابراین هرگز بیش از یک تنقیه در روز مصرف نکنید. تنقیه فسفاته نیز برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند توصیه نمی شود.
روش تنقیه با روغن زیتون:
روش تنقیه با روغن زیتون را می توان در زمره داروهای گیاهی تنقیه قرار داد و می توان از تنقیه روغن زیتون برای یبوست استفاده نمود.
روش تنقیه با قهوه:
یکی دیگر از محلول هایی که در تنقیه مورد استفاده قرار می گیرد، تنقیه قهوه است. مخلوطی از قهوه دم کرده و آب محلولی است که از آن برای حذف صفرا از روده بزرگ استفاده می شود. باید به خاطر داشت که تنقیه قهوه روشی بسیار محبوب اما بطور بالقوه خطرناک است. بنابراین بهتر است در زمان استفاده از آن با پزشک مشورت کرده و تمام جوانب را بررسی نمود.
روش تنقیه با گل ختمی:
گل ختمی نیز یکی از داروهای گیاهی تنقیه به شمار می رود. تنقیه با محلول جوشانده گل ختمی بصورت مستقیم و یا ترکیبی از آن با روغن های مختلف یا آب و صابون می تواند به رفع یبوست شدید در افراد و دفع مدفوع کمک نماید.
روش تنقیه با روغن کرچک:
تنقیه روغن کرچک نیز یکی دیگر از محلول های مورد استفاده در تنقیه برای یبوست شدید می باشد.
زمان استفاده از تنقیه
بطور کلی تنقیه می تواند به درمان برخی از شرایط پزشکی کمک کند. همچنین می تواند فرد را نیز برای اقدامات پزشکی خاص آماده کنند. در حقیقت باید گفت که هیچ مدرک علمی مبنی بر اینکه تنقیه برای سلامت عمومی مفید است وجود ندارد و یا اینکه استفاده از آن برای سم زدایی بدن می تواند مضر باشد. اما بطور منطقی باید گفت که طبیعتا وارد کردن موادی مانند قهوه یا روغن های مختلف به بدن ممکن است باکتری های مضر را وارد بدن کند.
کاربردهای تنقیه:
برخی از کاربردهای رایج تنقیه در پزشکی عبارتند از:
آمادگی برای جراحی
معمولاً قبل از جراحی رکتوم، کولون یا روده؛ خالی بودن روده ضروری است. ممکن است یک فرد قبل از انجام جراحی نیاز به استفاده از تنقیه در خانه داشته باشد یا یک متخصص پزشکی ممکن است در بیمارستان کار تنقیه را برای وی انجام دهد.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی در واقع روشی با استفاده از یک دوربین کوچک برای بررسی سلامت رکتوم یا روده است. قبل از انجام این روش روده باید خالی شود. در این عمل همچنین ممکن است فرد نیاز داشته باشد که رژیم غذایی خود را برای چند روز قبل از عمل محدود کرده و آن را کاهش دهد. همچنین ممکن است پزشک برای اطمینان از خالی بودن روده تنقیه تجویز کند.
غربالگری سرطان
یک منبع معتبر باریم تنقیه می تواند به بررسی سرطان روده کمک کند. تنقیه روده را تخلیه می کند و دیگری باریم مایع را وارد رکتوم می کند. این وضعیت تحت اشعه ایکس برای ارائه تصاویر واضح تر از روده ها نشان داده می شود. پس از انجام عمل، باریم با اجابت مزاج از بدن خارج می شود.
درمان یبوست با تنقیه
تنقیه می تواند به درمان یبوست شدید کمک کند. بطور کلی دو نوع اصلی تنقیه برای یبوست وجود دارد. نوع اول با استفاده از روغن روده ها را چرب می کند تا به دفع سریع مدفوع کمک کند. مورد دوم تنقیه احتباسی است که مدت بیشتری در بدن باقی می ماند. تنقیه احتباسی معمولاً مبتنی بر روغن است و مدفوع را خیس می کند تا عبور آن از بدن را آسان کند.
باید بخاطر داشت که استفاده منظم از تنقیه برای درمان یبوست می تواند باعث مشکلات سلامتی شود. انتخاب راه ماندگارتر برای رفع یبوست با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی شاید بهترین گزینه باشد. نوشیدن آب کافی و گنجاندن مقدار زیادی فیبر در رژیم غذایی می تواند حرکات روده را سالم و منظم نگه دارد و نیاز به تنقیه را کاهش دهد.
مصرف بهتر دارو
افراد می توانند با استفاده از تنقیه داروهای تجویز شده خود را دریافت کنند. این امر به ویژه می تواند به درمان مشکلات سلامتی موثر بر روده بزرگ مانند بیماری التهابی روده کمک کند. در برخی موارد، تنقیه می تواند انواع خاصی از داروها را به داخل بدن منتقل کند. این کار به این دلیل انجام می شود که شبکه رگ های خونی در رکتوم می تواند دارو را به سرعت به سایر قسمت های بدن منتقل کند.
دستگاه تنقیه چیست و کیت تنقیه را از کجا تهیه کنیم؟
دستگاه تنقیه یا کیت تنقیه معمولاً شامل یک کیسه یا نوع خاصی از ظرف است که به یک لوله یا نازل متصل است. این ظرف حاوی مایعی است که به عنوان محلول تنقیه در نظر گرفته می شود و ممکن است حاوی روغن یا ملین باشد.
در پاسخ به سوالات مختلفی از قبیل اینکه وسایل تنقیه را از کجا بخریم یا تنقیه را از کجا بخریم باید گفت که بطور معمول داروخانه ها انواع مختلفی از کیت های تنقیه را می فروشند. یک پزشک متخصص ممکن است تجویز تنقیه را برای بیمار خود بدهد و یا یک فرد می تواند آن را تهیه کرده و در خانه استفاده کند. شما می توانید بهترین کیت تنقیه را از تجهیزات پزشکی زیمانو تهیه و آن را فوری دریافت نمایید.
آموزش کامل تنقیه
در بحث آموزش تنقیه روده باید گفت تنقیه در بیمارستان و خانه قابل انجام می باشد. قطعاً می توان با مراجعه به بیمارستان و مراکز درمانی شاهد انجام روش درست تنقیه توسط کادر پزشکی بود؛ اما برخی افراد به دلیل تکرار زیاد این عمل مایلند تا بتوانند تنقیه را در خانه نیز انجام دهند. ما در این بخش سعی داریم که طی آموزش هایی با ابن افراد نشان دهیم که تنقیه چطور انجام می شود و چه مواردی در حین انجام آن باید رعایت شود.
آموزش تنقیه در منزل
تنقیه یا انمای تخلیه از جمله روش هایی است که افراد با مشورت پزشک می‌توانند در منزل نیز آن را انجام دهند. توجه به این نکته ضروری است که حتماً برای انجام تنقیه با پزشک متخصص در ارتباط باشید. زیرا از طرفی لزوم استفاده و همچنین تعداد دفعات این روش ممکن است سبب بروز آسیب و عوارض شود.
در صورت بروز یبوست خصوصاً یبوست شدید تخلیه روده انجام نمی‌شود و تنقیه به عنوان یکی از راهکارهای مناسب خواهد بود. وجود درد در شکم، بروز تغییراتی در رفتار روده و خونریزی از دیگر مواردی است که تنقیه می تواند به عنوان راهکار مناسب مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از سوالات و دغدغه افرادی که قصد دارند تنقیه انجام دهند این است که چگونه تنقیه کنیم یا حتی چگونه در خانه تنقیه کنیم؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که بطور معمول هر کسی که انعطاف کافی در بازوها و شانه های خود دارد تا بتواند آنها را به پشت سر خود برساند، باید بتواند در خانه از تنقیه استفاده کند. بنابراین افراد می‌توانند طبق مراحل و رعایت روش درست تنقیه، این کار را در منزل انجام دهند. باید بخاطر داشت که برای تنقیه در خانه باید کیت تنقیه را از یک داروخانه معتبر خریداری نمود و از مصرف کیت های خانگی خودداری کرد. روش انجام تنقیه در خانه:
- روز قبل، بهتر است مصرف مایعات و نوشیدن آب را افزایش دهید.
- ناشتا بودن یکی دیگر از اقدامات لازم است، لذا این نکته را مدنظر داشته باشید.
- دستورالعمل های مربوط به آماده سازی و همچنین استفاده از کیت های تنقیه را مورد بررسی و مطالعه قرار دهید.
- وسایل موردنیاز را با دقت استریل و ضدعفونی نمایید. همچنین حوله تمیز و بهداشتی در دسترس خود داشته باشید.
- قبل از انجام تنقیه به منظور کاهش فشار به روده، مثانه خود را تخلیه کنید.
- همیشه باید قبل از شروع عمل، دستان خود را بشویید.
- مکانی مناسب و آرام جهت دراز کشیدن برگزینید. در صورتی که سرویس بهداشتی و یا حمام امکان این کار را فراهم نماید، گزینه مناسب تری هستند.
- حوله‌ای تمیز را روی محل مورد نظر پهن کرده و بر روی آن دراز بکشید. چنانچه دست چپ هستید بهتر است بر پهلوی راست خود دراز بکشید و بالعکس.
- تمام لوازم مورد نیاز را یک جا و نزدیک به خود جمع آوری کنید. موارد مورد نیاز شامل هر نوع محلول برای تنقیه، کیسه تنقیه، کاتتر سیلیکونی با بالون، دو سرنگ سرسره، سرنگ سر کاتتر، حوله و روان کننده است. اغلب پزشک یا متصدی داروخانه به شما خواهد گفت که باید چه مقدار محلول استفاده کنید.
- از کمی روغن برای چرب نمودن مقعد و همچنین شلنگ تنقیه استفاده نمایید.
- زانوی بالایی خود را به سمت قفسه سینه خم نمایید و سرپوش تنقیه را آماده نمایید.
- هوا را در یک سرنگ سرسره بریزید و آن را به بالون روی کاتتر وصل کنید. پیستون را فشار دهید تا بادکنک باد شود و سپس آن را به عقب بکشید تا بادکنک خالی شود.
- لوله را روی کیسه تنقیه قرار دهید.
- مقدار مشخص شده محلول را داخل کیسه بریزید.
- گیره را باز کرده و بگذارید چند قطره مایع از آن خارج شود.
- حالا محفظه قطره را فشار داده تا مایع محلول لوله را تا نیمه پر کند.
- اکنون باید روی زانوهای خود دراز بکشید و دست خود را روی بالش قرار داده و باسن خود را بالا نگه دارید.
- اگر در حال تزریق تنقیه به کودک خود یا فرد دیگری هستید، از او بخواهید در همان حالت دراز بکشد.
- از روان کننده در انتهای بالون کاتتر استفاده کنید.
- به آرامی انتهای بالون کاتتر را به مدت 4 تا 5 اینچ در رکتوم قرار دهید. ) به آرامی سر نازل را وارد مقعد نمایید. دقت داشته باشید ورود سرشلنگ نباید بیشتر از 10 سانتی متر باشد.(
- سپس، 20 تا 30 میلی لیتر هوا را در سرنگ پر کنید و آن را به درگاه کاتتر وصل کنید. با فشار دادن پیستون بالون را منفجر کنید.
- کاتتر را به آرامی کشیده وبرای جلوگیری از نشت تنقیه، کاتتر را با دستان آرام بکشید.
- کاتتر را به کیسه تنقیه وصل کنید.
- اکنون، گیره لوله را باز کرده و اجازه دهید تنقیه به مدت 5 تا 10 دقیقه جریان یابد. می توانید گیره را کمی ببندید تا جریان تنقیه کند شود.
- مایع را به مدت 5 تا 10 دقیقه نگه دارید.
- لوله مایع را از کاتتر جدا نکنید.
- حالا با عجله به دستشویی بروید و اجازه دهید هوا از بالون خارج شود. سرنگ دیگر را به درگاه کاتتر وصل کرده و پیستون را به عقب بکشید. اجازه دهید کاتتر خارج شود.
- ۴۵ دقیقه صبر کنید تا مدفوع دفع شود.
- پس از اتمام، کیسه را با آب و کاتتر را از طریق سرنگ سر کاتتر پر از آب صابون تمیز کنید.
چند نکته مهم در ارتباط با تنقیه در خانه:
انجام درست عمل تنقیه در منزل کلیدی ترین موضوع در اثرگذاری صحیح و پیشگیری از بروز مشکلات است. استفاده نادرست از تجهیزات می تواند باعث آسیب فیزیکی به روده و عفونت اجزای داخلی شود. لذا حتماً نسبت به نحوه استفاده از کیت و شیوه تنقیه آگاهی کامل کسب نمایید.
استفاده بیش از حد از اینکار برای تخلیه روده می تواند سبب از بین رفتن آب بدن شود. این کمبود آب در مواردی بیش از حد بوده و می توانند سبب بروز آسیب های جدی و خطرناک شود. همپنین افرادی که بیماری های قلبی یا کلیوی و هموروئید شدید دارند نباید از تنقیه استفاده کنند.
موادی که در محلول تنقیه استفاده می شود، می تواند متفاوت باشد. مواد اسیدی همچون آب لیمو، سیب و قهوه ممکن است باعث بروز صدماتی بر بافت روده و عفونت شود. لذا در این خصوص حتماً با پزشک مشورت نمایید.
تنقیه ملایم به وسیله آب یا محلول های نمکی از کم خطرترین شیوه های انمای تخلیه است. همچنین وسایل استریل و بهداشتی نیز نقش بسزایی در تنقیه ایمن و کم خطر دارد.
فواید انجام تنقیه:
همان گونه که اشاره شد، تنقیه روشی است که به منظور تخلیه روده انجام می شود. این روش یکی از مؤثرترین شیوه ها برای درمان یبوست محسوب می شود. علاوه بر این موضوع، انمای تخلیه فواید دیگری نیز دارد. البته موارد ذیل شواهد علمی کافی ندارند اما در برخی موارد این تأثیرات مشاهده شده است.
- کمک به کاهش وزن و خروج مواد سمی از بدن
- بهبود وضعیت سلامت پوست و همچنین سطح انرژی بدن
- بهبود عملکرد سیستم ایمنی و فشار خون
آیا تنقیه عوارض دارد؟
قطعاً این مساله که آیا تنقیه درد دارد، آیا تنقیه خطرناک است یا آیا تنقیه ضرر دارد؛ باید گفت که بطور کلی این روش یک روش تهاجمی است و فرد فقط به دلایل پزشکی مختلفی باید از آن استفاده کند.
همانطور که گفته شد استفاده از آن به عنوان یک درمان منظم برای یبوست می تواند موجب بروز مشکلاتی در سلامتی شود. بدن می تواند برای دفع مدفوع به تنقیه متکی باشد و ماهیچه های روده ممکن است به مرور زمان ضعیف شوند. ممکن است به مرور زمان و با تکرار، دفع طبیعی مدفوع مشکل شود. و در برخی موارد، استفاده بیش از حد از آن می‌تواند باعث بی اختیاری در دفع مدفوع نیز بشود.
یبوست مکرر می تواند نشان دهنده یک وضعیت پزشکی باشد. اگر فردی در مورد یبوست مزمن خود نگرانی دارد، پزشک می تواند در مورد علل احتمالی توصیه کند و رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی را توصیه کند.
هر فردی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد یا به دلیل بیماری هایی مانند سرطان خون تحت درمان است نباید از تنقیه استفاده کند، زیرا خطر ورود باکتری به بدن وی و بروز عفونت وجود دارد و لذا فردی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد ممکن است به طور کامل نتواند با عفونت مبارزه کند.
همچنین هر کسی که دچار افتادگی رکتوم است، حالتی که در آن انتهای روده تحتانی از بدن خارج می شود، باید از استفاده از تنقیه خودداری کند. اگر فردی مبتلا به هموروئید است، باید مراقبت بیشتری برای جلوگیری از ناراحتی بیشتر انجام دهد.
اگر فردی انسداد روده یا جراحی روده بزرگ داشته باشد، خطر سوراخ شدن روده را افزایش می دهد و باید از استفاده از تنقیه اجتناب کند.
تنقیه همچنین ممکن است باعث بروز عوارض جانبی از جمله اسهال، حالت تهوع، استفراغ، غش و سرگیجه شود. برخی از انواع تنقیه با عدم تعادل الکترولیت، ضربان قلب سریع و حملات قلبی نیز مرتبط است.
تنقیه چه مضراتی دارد؟
در موارد متعددی تنقیه می تواند مضراتی را برای بیمار به همراه آورد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
استفاده بیش از حد مایع یا محلول:
در این حالت ممکن است بدن مقداری مایع را در خود نگه دارد و بدون هشدار یا انتظار آن را رها کند.
کشش روده:
این امر احتمال سوراخ شدن روده را افزایش می دهد، که در صورت پاره شدن پوشش روده، خطرناک خواهد بود. این اتفاق می تواند باعث نشت محتویات روده بزرگ به بدن شود.
استفاده از مایع خیلی گرم یا سرد:
این حالت می تواند باعث ناراحتی یا درد در فرد شود. مایع موجود در تنقیه باید در دمای اتاق باشد. بنابراین باید از مقدار توصیه شده مایع دمای اتاق استفاده کرد.
بطور معمول هیچ عوارض جانبی در عمل تنقیه وجود ندارد. اما، ممکن است فرد در حین عمل دچار نشت تنقیه شود. برخی از افراد نیز از گرفتگی و ناراحتی شکایت دارند.
آیا تنقیه در بارداری ضرر دارد؟
استفاده از تنقیه قبل از زایمان دیگر توصیه استانداردی نیست. این روش تهاجمی است و برای یک زن در حال زایمان سودی ندارد. بنابراین می توان گفت که تنقیه برای زن باردار و بطور کل تنقیه در بارداری روش مناسبی نخواهد بود.
آیا تنقیه باعث لاغری می شود؟
برخی از پزشکان و طرفداران تنقیه ادعا می کنند که تنقیه می تواند از کاهش وزن حمایت کند و به افراد کمک کند تا وزن خود را کاهش دهند. آنها معتقدند که تنقیه می تواند سموم و فلزات سنگین را از بدن بیمار حذف کرده و سطح پوست، ایمنی، فشار خون و انرژی وی را بهبود بخشد.
جایگزین‌های تنقیه:
چنانچه بنا به دلایلی قصد استفاده از تنقیه ندارید و یا به دنبال راهکارهایی جایگزین هستید، می توانید اقدامات زیر را مدنظر قرار دهید:
- استفاده از نوشیدنی های تحریک کننده دفع مواد زائد و مدفوع راهکار مناسبی است. قهوه یکی از این نوشیدنی هاست.
- همان گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد، مواد غذایی حاوی فیبر نقش زیادی در بهبود عملکرد روده و سیستم گوارش دارند. میوه، سبزی، خشکبار و مواد مغذی، منبع کامل و سرشاری از فیبر هستند. لذا مصرف این مواد غذایی را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
- نوشیدن آب فراوان نیز نقش پر رنگی در درمان یبوست و دفع مواد زائد بدن دارد.
- داروهای ملیّن نیز می توانند در بهبود عملکرد سیستم گوارش و دفع مواد از بدن بسیار مؤثر باشند.
در پایان
تنقیه می تواند به درمان برخی از مشکلات سلامتی کمک کند و این یک گام ضروری برای برخی از اقدامات پزشکی است. با این حال، استفاده منظم می تواند مشکلات طولانی مدت ایجاد کند و فرد باید همیشه توصیه های حرفه ای را هنگام استفاده از تنقیه دنبال کند. بطور کلی روش های متعددی برای تنقیه وجود دارد، تنقیه با مواد شیمیایی، تنقیه با گلاب و … از جمله این روش ها می باشند.
روده ظریف است و فرد باید در هنگام استفاده از تنقیه و تنقیه خانگی برای یبوست مراقب باشد. باکتری ها می توانند تعادل روده را بر هم بزنند و باعث عفونت شوند و ممکن است به راست روده صدمه بزنند. بنابراین برای اینکه بدانیم چگونه در خانه تنقیه کنیم یا بطور کل چطور تنقیه کنیم، نیاز به مطالعه دستورالعمل ها و آشنایی به مراحل آن خواهد بود.
سلام. به نظر می رسد تصویر شماتیک ابتدای مبحث تنقیه اشتباه باشد. چون نازل تنقیه باید از راه مقعد وارد شود در حالی که این تصویر ورود نازل را از طریق ناحیه روده کور (سکوم) نشان داده است.
مطالب واقعا مفید است.