گوشی پزشکی

احتمالا اکثر ما در ذهن خود یک پزشک را با روپوش پزشکی سفید و گوشی پزشکی تصور می‌کنیم. دلیل این تصور ذهنی این است که یک پزشک قطعا در محل کار خود به این وسیله نیاز دارد. به همین علت می‌توان گفت گوشی پزشکی یا همان استتوسکوپ، جزء جدا نشدنی مورد نیاز این افراد است.

گوشی پزشکی این امکان را به کادر درمان می‌دهد تا به طور دقیق و واضح، انواع صدا یا تغییرات داخلی اندام ها را تشخیص دهند. همین وسیله به ظاهر ساده که همه ما آن را دیده ایم، می‌تواند به سرعت بسیاری از ناراحتی های داخلی را تشخیص دهد و به درمان به موقع بیماری کمک بزرگی کند.

امروزه خرید گوشی پزشکی تنها محدود به یک مدل و برند خاص نمی‌شود. انواع مختلف استتوسکوپ با کیفیت های گوناگون، به نیازهای پزشکان، دانشجویان و درمانگران به خوبی پاسخ می‌دهند. برای اینکه خرید گوشی پزشکی را با آگاهی کامل انجام دهید، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

گوشی پزشکی یا استتوسکوپ چیست؟

گوشی پزشکی یا استتوسکوپ (stethoscope) یکی از تجهیزات پزشکی پر کاربرد است که به طور تخصصی شنیدن صدای اندام های داخلی را ممکن می‌سازد. با استفاده از این وسیله عواملی مثل ضربان قلب، وضعیت ریه و تنفس، انسداد روده، حتی با خفیف ترین صداها قابل شنیدن است. با گذشت زمان و پیشرفت دستگاه های پزشکی، گوشی های پزشکی هم از تغییر و تحول باز نمانده اند. و از لحاظ کیفیت صدا، حذف نویز، جنس و تنوع رنگی به پیشرفت های زیادی رسیده اند.

کاربرد استتوسکوپ

شاید از نظر بسیاری از ما کاربرد این محصول تنها محدود به شنیدن صدای قلب باشد. اما در ادامه کاربرد آن را به طور تفکیک شده بررسی خواهیم کرد.

سمع قلبی

با شنیدن صدای قلب، پزشک می‌تواند بسیاری از بیماری ها و ناراحتی های مربوط به قلب را تشخیص دهد. موارد مختلفی از جمله ضربان و شدت آن و همچنین بی نظمی (آریتمی) قلبی مشخص می‌شود. امروزه انواع مختلفی از فشارسنج هم در بازار وجود دارند که آریتمی های قلبی را به اطلاع کاربر می‌رسانند. بسیاری از خانواده ها برای ثبت و کنترل آریتمی قلبی از دستگاه فشار خون خانگی استفاده می‌کنند. همچنین با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر، عدد ضربان قلب خود را اندازه گیری و بررسی می‌کنند.

سمع ریوی

صدای ریه، اطلاعات مفیدی از مشکلات ریوی و تنفسی بیمار به پزشک می‌دهد. هرگونه خس خس یا صدای غیر طبیعی به راحتی توسط این وسیله قابل شنود است.

سمع صدای روده و معده

افرادی که با مشکلات گوارشی به پزشک مراجعه می‌کنند، در اولین قدم باید معاینه اندام گوارشی را پشت سر بگذارند. در حالت طبیعی به علت حرکت مواد و هضم غذا صداهای طبیعی در این اندام ها وجود دارد. اما نشنیدن هیچگونه صدا، یا شنیدن صدای شدید می‌تواند خبر از انسداد روده یا سایر مشکلات بدهد.

گرفتن فشار خون با فشارسنج عقربه ای

نحوه کار فشارسنج عقربه ای به این صورت است که صدای اول و دوم قلب را می‌شنود و میزان فشار خون را اندازه گیری می‌کند. برای شنیدن صدا، به گوشی خوب و با کیفیت نیاز است.

انواع استتوسکوپ یا گوشی پزشکی کدامند؟

با بررسی تاریخچه استفاده از استتوسکوپ، در می‌یابیم که این وسیله در ابتدا تنها برای تشخیص اولیه کاربرد داشته است. اما با گذشت زمان مدل های گوناگون این وسیله، به نیازهای مختلفی پاسخ می‌دهند.

ابتدا بهتر است با اجزای مختلف گوشی آشنا شویم. این وسیله عموما از بخش های اصلی چست پیس یا سر گوشی، تیوب و گوشی تشکیل می‌شود.

از لحاظ شکل سری گوشی، چست پیس به دو نوع یک سر و دو سر تقسیم می‌شود.

• گوشی های یک سر (single head) دارای قسمت دیافراگم ( قسمت تخت و بزرگ ) هستند. این قسمت صداهای زیر و با فرکانس بالا را منتقل می‌کند.
• گوشی دو سر (dual head) علاوه بر دیافراگم، قسمت کوچکتر و زنگوله شکی به نام بل (bell) دارند. کاربرد بل انتقال صداهای بم و با فرکانس پایین تر است.

از لحاظ ساختار و مدل، استتوسکوپ انواع مختلفی دارد که رایج ترین آن ها موارد زیر هستند:

گوشی پزشکی آکوستیک

گوشی پزشکی آکوستیک، ساده ترین و متداول ترین نوع گوشی است. این محصول را با نام گوشی پزشکی مکانیکی نیز می‌شناسند. با وجود اینکه گوشی آکوستیک ساده تر از برخی انواع دیگر است، استفاده از آن بسیار رایج است. زیرا این گوشی به خوبی صدای اندام داخلی همچون قلب، ریه و معده را به گوش پزشک و پرستار می‌رساند و قیمت مناسبی نیز دارد. استتوسکوپ آکوستیک در برندهای گوناگون معمولا دارای بخش بندی یک شکل است و از سه قسمت اصلی چست پیس (سر گوشی)، لوله یا تیوب و همینطور گوشی تشکیل می‌شود. قیمت گوشی پزشکی آکوستیک نسبت به انواع دیگر، مناسب و مقرون به صرفه است.

گوشی پزشکی الکترونیکی یا هوشمند

همانطور گه گفتیم، وظیفه و عملکرد کلیدی استتوسکوپ، شنیدن صدای بدن بیمار است. اما گاهی اوقات، شدت و فرکانس صدا به قدری پایین است که نیاز به تنظیم و تقویت دارد. گوشی های آکوستیک ساده، این قابلیت را به پزشک نمی‌دهند. بنابراین، احساس نیاز به این قابلیت باعث شد تا گوشی پزشکی الکترونیکی یا دیجیتال تولید شود. این گوشی ها میزان صدا و فرکانس آن را تنظیم می‌کنند و می‌توانند شنود صدا را تا حد زیادی کیفیت ببخشند. همچنین حذف نویزهای اضافه، یکی دیگر از قابلیت های استتوسکوپ هوشمند است. برخی از این گوشی ها می‌توانند صدا را تا 20 برابر تقویت کنند و این کمک بزرگی به پزشکان و پرستاران است. این گوشی ها از باتری به عنوان منبع انرژی تغذیه می‌کنند و تا حدود 5 الی 7 ساعت استفاده مداوم، قابلیت کارکرد دارند.

از معایب آن می‌توان به حساسیت در شرایط مرطوب و همینطور نیاز به مراقبت بیشتر اشاره کرد.

گوشی پزشکی نوزاد و جنین

صدای قلب نوزاد نسبت به بزرگسال خفیف تر است. به همین علت برای معاینه نوزادان و کودکان، از گوشی مخصوص اطفال استفاده می‌شود که نسبت به ارتعاشات خفیف حساس تر است.

گوشی پزشکی مخصوص حیوانات (گوشی دامپزشکی )

تفاوت این محصول با گوشی مخصوص انسان، طول لوله و قدرت شنود صدا است. معمولا گوشی دامپزشکی طول بیشتریی دارد و قدرت صدای دریافتی بالاتر است. گاهی اوقات از گوشی پزشکی اطفال نیز برای حیوانات کوچک استفاده می‌شود.

موارد استفاده از گوشی پزشکی

• پزشکان عمومی، قلب و عروق، تنفس و سایر پزشکان
• افرادی که از فشارسنج عقربه ای استفاده می‌کنند
• دانشجویان پزشکی و رشته های مربوط به آن
• مراکز امداد و آمبولانس ها نیز علاوه بر کیف کمک های اولیه و ماسک اکسیژن، به این وسیله نیاز دارند.

گوشی پزشکی چگونه کار میکند؟ (نحوه عملکرد)

قسمت های دیافراگم و بل وظیفه دارند تا صدای داخل بدن رادر فرکانس های متفاوت دریافت کنند. سپس صدای دریافت شده از طریق لوله تو خالی به گوشی ها منتقل می‌شود و قابل شنیدن است. گوشی های الکترونیکی دارای سنسور تشخیص صدا هستند و این صدا را به لوله انتقال می‌دهند.

نحوه استفاده از استتوسکوپ

شنیدن صدای قلب:

1. ابتدا گوشی را داخل گوش بگذارید و چند ضربه به دیافراگم بزنید. اگر صدایی نمی‌شنوید، احتمالا لوله دارای نشتی است.
2. گوشی باید نه خیلی سفت و نه خیلی آزاد باشد. همچنین راستای لوله باید رو به جلو و در راستای صورت شما قرار بگیرد.
3. برای شنیدن قلب،از بیمار بخواهید که دراز بکشد. سر گوشی را با انگشت اشاره و وسط نگه دارید. دیافراگم را در قسمت چپ و بالای قفسه سینه کمی فشار دهید.
4. به مدت یک دقیق به صدای قلب بیمار گوش دهید. از او بخواهید به طور طبیعی و با آرامش نفس بکشد.
5. تعداد ضربان در دقیقه را شمارش کنید.

شنیدن صدای ریه:

1. برای شنیدن صدای ریه، بیمار باید در وضعیت نشسته قرار بگیرد.
2. از او بخواهید نفس عمیق بکشد و تمام قسمت های قفسه سینه را به خوبی گوش دهید. هر گونه صدی غیر طبیعی را بررسی کنید.

شنیدن صدای معده و روده:

در حالی که بیمار در وضعیت نشسته است، دیافراگم را در چهار قسمت اطراف ناف بگذارید و گوش دهید. هر صدایی غیر از صدای غرغر طبیعی، ممکن است نشان دهنده مشکلی باشد.

نکات مهم در استفاده از انواع گوشی پزشکی

• توجه کنید که سری گوشی کاملا اندازه گوش شما باشد. برخی گوشی ها، سری قابل تعویض دارند.
• سری لاستیکی گوشی باید به خوبی مانع ورود صدای اطراف شود.
• نوع گوشی را حتما طبق جثه بیمار انتخاب کنید.
• قبل از استفاده حتما نشتی لوله را چک کنید.

به چه مواردی هنگام خرید گوشی پزشکی دقت کنیم؟

• دقت بالا: برای خرید گوشی پزشکی، نیاز دارید تا عوامل مختلفی را بررسی کنید. بدون شک دقت بالای این محصول از اولین نکات قبل از انتخاب است. طبیعتا شما نیاز دارید به آسانی صدای قلب یا ریه بیمار را بشنوید تا معاینه با چالشی رو به رو نشود.
• میزان استفاده شما از این وسیله : یکی از مواردی که باید بررسی کنید، میزان استفاده روزمره شما است. اگر این وسیله جزو واجبات کار شماست، طبیعتا به یک محصول با کیفیت و با دوام نیاز دارید. یک استتوسکوپ با کیفیت به مروز زمان و در اثر استفاده بالا، کیفیت، جنس و ظاهر اولیه خود را به آسانی از دست نمی‌دهد.
• قیمت : قیمت گوشی پزشکی نیز برای بسیاری از افراد مهم است. به طور مثال معمولا به دانشجویان پزشکی توصیه می‌شود که خرید گوشی پزشکی آکوستیک که قیمت مناسبی دارد را اولویت قرار دهند.
• میزان سر و صدای محیط: اگر در محیطی پر سر و صدا و با نویز بالا کار می‌کنید، به شما خرید گوشی پزشکی الکترونیکی را پیشنهاد می‌کنیم.
• نوع لوله یا تیوب: برخی از استتوسکوپ ها دارای دو لوله هستند. معمولا گوشی های تک لوله عملکرد بهتری نسبت به نوع دو لوله دارند. اصطکاک دو لوله در برخی گوشی ها باعث ایجاد سر و صدا می‌شود. همچنین هنگام خرید استتوسکوپ، مدلی را انتخاب کنید که دارای لوله ضخیم و نسبتا سفت باشد.

عوامل اثر بخش بر قیمت استتوسکوپ

قیمت استتوسکوپ با توجه به موارد گوناگونی متغیر است. مثلا قیمت گوشی پزشکی ساده دانشجویی با یک گوشی حرفه ای هوشمند قطعا تفاوت زیادی دارد. یا گوشی پزشکی لیتمن اصل نسبت به نوع تقلبی آن قیمت بالاتری دارد. عوامل زیر بر قیمت استتوسکوپ تاثیر گذار هستند.

• برند سازنده
• کشور سازنده
• نوع محصول ( آکوستیک یا الکترونیکی)
• کیفیت شلنگ
• جنس سر گوشی ( فولاد ضد زنگ، ترکیبات آلیاژ آلومینیوم و روی)

با بررسی مدلهای گوناگون، ویژگی ها، قابلیت ها، جنس و قیمت، می‌توانید خرید گوشی پزشکی را با بهترین قیمت از زیمانو انجام دهید.