سرتیتر مطالب
فشار خون از جمله فاکتورهای حیاتی سلامت است که در زندگی همه ما نقش مهمی دارد. احتمالا دیده‌اید که زمان مراجعه به پزشک یا وقوع مشکلات جسمی، گرفتن فشار خون اولین اقدام پزشکان و درمانگران است. مسئله فشار خون، در گروه‌های سنی حساس از جمله سالمندان اهمیت بیشتری دارد. زیرا این افراد به طور بالقوه بیشتر در معرض نوسان فشار خون هستند و همچنین، عوارض آن برای این افراد سنگین‌تر از بقیه است. اما اکثر ما تصور می‌کنیم که مشکل فشار خون، تنها بالا بودن فشار است. در صورتی که فشار خون پایین هم از جمله مشکلات رایجی است که سالمندان به آن دچار می‌شوند. در این مطلب، علت و درمان فشار خون پایین در سالمندان را بررسی می‌کنیم. پس اگر سالمند شما هم فشار خون پایین را تجربه می‌کند، این مطلب برای شما مفید خواهد بود.
چرا فشار خون پایین در سالمندان اتفاق می‌افتد؟
فشار خون پایین در سالمندان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و اغلب نتیجه ترکیبی از تغییرات طبیعی بدن با افزایش سن و عوامل بیماری‌زا است. با بالا رفتن سن، انعطاف‌پذیری رگ‌های خونی کاهش یافته و توانایی قلب برای پمپاژ خون سریع هنگام تغییر وضعیت بدن کمتر می‌شود. این موضوع می‌تواند به افت فشار خون، به‌ویژه هنگام ایستادن ناگهانی (افت فشار خون وضعیتی) منجر شود. همچنین مشکلات قلبی، کم‌خونی، کم‌آبی بدن، اختلالات هورمونی یا عوارض برخی داروها (مانند داروهای مدر و ضد فشار خون) می‌توانند نقش مهمی داشته باشند. تغذیه ناکافی و کاهش مصرف نمک نیز از عوامل تشدیدکننده هستند. این وضعیت اگر شدید یا مکرر باشد، ممکن است خطر زمین‌خوردن و آسیب را در سالمندان افزایش دهد و نیاز به بررسی پزشکی دقیق دارد.
رایج ترین علت های افت فشار در سالمندان موارد زیر هستند:
- مشکلات سلامتی
- کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون
- دمای پایین یا بالای بدن
- از دست دادن بیش از حد خون
- کم آبی شدید بدن
- خونریزی داخلی
- کمبودهای تغذیه ای
- بیماری‌های مرتبط با هورمون‌ها مثل بیماری آدیسون
- عفونت شدیدی که وارد جریان خون شده و باعث رخ‌دادن شوک سپتیک می‌شود.
- مصرف برخی از داروها همچون داروهای ادرارآور، مسدودکننده‌های آلفا و بتا، داروهای پارکینسون، داروهای ضدافسردگی
- استراحت طولانی مدت در رختخواب
- کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B-12 و فولات
فشار خون پایین خطرناک در سالمندان چند است؟
چه زمانی می‌توان گفت فشار خون سالمند در حالت خطرناک قرار گرفته؟ طبق گفته پزشکان و محققان، فشار خون کمتر از 9 روی 6 میلی متر جیوه، خطرناک است و می‌تواند به مشکلاتی همچون زمین خوردن سالمند؛ غش و بیهوشی منجر شود.
اهمیت توجه به افت فشار در سالمندان
بسیاری از اوقات، کاهش فشار خون در سالمندان مشکل خطرناکی نیست و با مصرف دارو و خوراکی‌های تنظیم کننده فشار خون، به سرعت حل می‌شود. اما اگر فشار خون سالمند شما به طور مداوم و تکرار شونده افت می‌کند، باید بیشتر از قبل مراقب سالمند خود باشید. افت فشار مزمن در سالمند می‌تواند ناشی از مشکلات داخلی مثل بیماری قلبی یا خونریزی باشد. همچنین این افت فشار، خطر زمین خوردن، ضعف شدید و بیهوشی را به همراه دارد. بنابراین لازم است که فشار خون سالمند خود را به طور روزانه چک کنید.
محصولات مرتبط
علائم فشار خون پایین در سالمندان
موقعی که سالمند شما فشار خون پایین تر از حد نرمال داشته باشد، اغلب با این علائم قابل تشخیص است:
- سرگیجه خصوصا پس از ایستادن
- سبکی سر و احساس زمین خوردن
- تاری دید یا دید تونلی
- تهوع
- ضعف وغش
- کم آبی بدن و احساس تشنگی
- احساس ضعف و خستگی
- گیجی یا عدم تمرکز
- پوست سرد، مرطوب و رنگ پریده
- درد مبهم در پشت گردن و شانه ها
عوارض افت فشار خون در سالمندان
فشار خون پایین مداوم و مکرر در سالمندان، می‌تواند با عوارض خطرناکی همراه باشد. سالمندان با افت فشار خون مزمن، با عوارضی مثل سرگیجه شدید، تاری دید، زمین خوردن و غش کردن روبه‌رو می‌شوند. این عوارض در طولانی مدت می‌تواند باعث مشکلات قلبی و سکته مغزی در سالمند شود.
درمان فشار خون پایین در سالمندان
درمان فشار خون پایین در سالمندان بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد و معمولاً شامل ترکیبی از اصلاح سبک زندگی، تغذیه و در صورت لزوم درمان دارویی است.
| علت فشار خون پایین | توضیح | روش‌های درمان یا کنترل |
|---|---|---|
| کم‌آبی بدن | کاهش حجم مایعات در بدن به‌دلیل نوشیدن ناکافی آب یا تعریق زیاد | افزایش مصرف آب و مایعات سالم، مصرف محلول‌های الکترولیتی در صورت نیاز |
| تغذیه ناکافی یا کمبود مواد معدنی | کمبود سدیم، پتاسیم یا ویتامین B12 | وعده‌های غذایی متعادل و مقوی، افزودن کمی نمک (با نظر پزشک) |
| افت فشار خون وضعیتی | افت ناگهانی فشار هنگام تغییر وضعیت (نشستن یا ایستادن سریع) | بلند شدن آهسته، انجام حرکات کششی قبل از ایستادن، پوشیدن جوراب فشاری |
| مشکلات قلبی | نارسایی قلب، ضربان نامنظم یا پمپاژ ضعیف | درمان دارویی یا جراحی طبق نظر پزشک متخصص قلب |
| اختلالات هورمونی | مشکلات تیروئید یا غده آدرنال | بررسی و تنظیم هورمون‌ها با درمان پزشکی |
| عوارض داروها | داروهای مدر، ضد فشار خون یا آرام‌بخش‌ها | بازبینی نسخه و تغییر دوز یا نوع دارو با نظر پزشک |
| کم‌خونی | کاهش تعداد گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین | رژیم غذایی غنی از آهن یا مصرف مکمل‌ها با تجویز پزشک |
- اگر افت فشار خون ناشی از کم‌آبی باشد، افزایش مصرف مایعات و نوشیدنی‌های سالم بسیار کمک‌کننده است.
- مصرف کمی بیشتر نمک (با نظر پزشک) می‌تواند فشار خون را بالا ببرد.
- وعده‌های غذایی کوچک و مکرر، بلند شدن آرام از حالت نشسته یا خوابیده، پوشیدن جوراب‌های فشاری برای بهبود گردش خون و پرهیز از ایستادن طولانی‌مدت از اقدامات مهم هستند.
- در مواردی که علت افت فشار، داروهای مصرفی باشد، پزشک ممکن است دوز یا نوع دارو را تغییر دهد.
- اگر افت فشار خون ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی یا غدد باشد، درمان آن بیماری اصلی، کلید بهبود وضعیت است.
- تحرک بدنی با بهبود گردش خون در بدن، به تنظیم فشار خون سالمندان کمک می‌کند.
همچنین کنترل مداوم و منظم فشار خون، یکی از راه‌های پیشگیری از افت فشار خون در سالمندان است. راحت‌ترین روش برای گرفتن فشار خون سالمند در منزل، استفاده از فشارسنج دیجیتالی است که نحوه کارکرد بسیار ساده‌ای دارد. همچنین خرید فشارسنج سخنگو به خاطر داشتن قابلیت اعلام صوتی نتیجه، بهترین و مناسب‌ترین انتخاب برای سالمندان است.
نتیجه گیری
فشار خون پایین در سالمندان، در برخی مواقع موقتی است و با خوردن خوراکی‌های مناسب و نوشیدن آب کافی، به سرحت حل می‌شود. اما تکرار این موضوع می‌تواند خبر از بیماری‌های جدی، خونریزی، عفونت یا کمبود مواد مغذی در بدن بدهد. افت فشار خون در سالمندان خطراتی مثل زمین خوردن، سرگیجه شدید و بیهوشی را به همراه دارد. پس لازم است تا فشار خون سالمند را به طور روزانه اندازه گیری کنیم و برنامه دارویی و غذایی مناسب را برای تنظیم فشار خون او به کار ببریم.