سرتیتر مطالب
انواع آب مقطر و کاربردهای آن:
آب مقطر یا آب خالص به آبی گفته می شود که بدون املاح مضر و ناخالصی است. در واقع در آن خبری از آلودگی و مواد شیمیایی و املاحی چون نیترات، کلر و سولفات نیست. این آب خالص به وسیله روش های مختلفی تولید می شود. روش تقطیر، عبور از رزین و اسمز معکوس از جمله روش های رایج برای تهیه آب خالص می باشد. امروزه این مایع پرکاربرد، در صنایع مختلف کارکردهای فراوانی دارد. در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی این موارد بپردازیم.
انواع آن:
آب مقطر غالباً در سه نوع مختلف شناخته می شود. انواع آن بسته به تعداد دفعات تقطیر یعنی میزان خلوص آن، طبقه بندی می شود. آب مقطر یکبار تقطیر، دوبار تقطیر و چندبار تقطیر از جمله این دسته بندی ها هستند. در واقع چنانچه عمل تقطیر یکبار صورت پذیرد آب مقطر یکبار تقطیر حاصل خواهدشد. در صورتی که این عمل دوبار انجام شود، دوبار تقطیر و برای تعداد دفعات بیش از دوبار، چندبار تقطیر گفته می شود. تفاوت اصلی آن ها در میزان خلوص آب مقطر خواهد بود. هرچه تعداد دفعات تقطیر بیشتر باشد، میزان خلوص آب نیز افزایش خواهد یافت.
نوع دیگری از آب مقطر وجود دارد که به آن، آب مقطر دیونیزه گفته می‌شود. فرق آن با آب مقطر معمولی در درجه‌ی خلوص و نوع تقطیر آن می‌باشد. آب دیونیزه درجه خلوص بالاتری نسبت به آب مقطر دارد و برای بدست آوردن آن از دستگاه دیونایز استفاده می شود. این دستگاه دارای ستون‌هایی از رزین با بارهای مثبت و منفی است که وجود این رزین‌ها برای گرفتن یون‌های مثبت و منفی می‌باشد. از این آب معمولا در رقیق کردن سرم استفاده می شود. به دلیل اینکه خلوص آب دیونیزه از آب مقطر بالاتر است معمولا از آب مقطر در بخش صنعتی استفاده می شود.
محصولات مرتبط
روش های تولید آب مقطر:
روش اسمز معکوس یکی از شناخته شده ترین روش‌های تولید آب مقطر است. در این روش با استفاده ار نانوفیلترها و فیلترهای اسمز معکوس آب ناخالص را به آب با درجه خلوص بالا تبدیل می کند. این روش برای آب شیرین کن و همچنین نمک زدایی آب دریا استفاده می گردد.
روش تقطیر معروف‌ترین و در عین حال ساده‌ترین روش برای از بین بردن املاح و تولید آب خالص است. در این روش آب حرارت داده می شود تا عمل تبخیر صورت پذیرد. حال به کمک تجهیزاتی مانند لوله آزمایشگاهی و شلنگ بخارات را محفظه مناسب هدایت کرده و آن را تبدیل به مایع می کنند. آب خالص به دست آمده در این مرحله خلوصی نزدیک به 95 درصد دارد.
روش رزین نیز یکی دیگر از روش های تولید آن محسوب می شود. در این روش آب از رزین های ویژه عبور کرده و ناخالصی های خود را ازدست می دهد. کنترل دائمی و اطمینان از صحت عملکرد رزین ها از جمله مسائلی است که این روش را محدودتر از سایر روش ها می نماید.
مزایای آب مقطر:
آب خالص به دلیل نداشتن املاح علاوه بر کاربردهای مختلفی که دارد، می تواند به عنوان آب آشامیدنی نیز استفاده شود. در نتیجه مزایای مختلفی نیز به همراه خواهد داشت.
- آب های معمولی و لوله کشی ممکن است حاوی مقادیری از املاح معدنی مضر همچون نیترات و باریوم باشند. مواردی که می تواند سبب بروز بیماری شود. آب مقطر با حذف این املاح، به پیشگیری از این بیماری ها کمک فراوانی می نماید.
- در آب تفصیه شده شهری برای از بین بردن میکروب ها و میکروارگانیزم های مضر از کلر استفاده می شود. کلر برای سلامتی انسان می تواند آسیب زا باشد. در نتیجه نبود کلر یکی دیگر از مزایای آن به شمار می رود.
- آب معمولی به دلیل وجود املاح می تواند سبب ایجاد رسوب و تخریب لوله های صنعتی شود. به بیانی دیگر سختی آب سبب خورندگی لوله ها در درازمدت خواهد شد. حال آب مقطر، سختی آب را از بین برده و مانع از بروز آسیب به چنین تجهیزات و دستگاههای صنعتی خواهد شد.
ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی:
- pH آب مقطر خنثی و در حدود ۷ می‌باشد.
- رسانایی ویژه آن بسیار کم است. زیرا رسانایی الکتریکی آب با انحلال نمک‌ها در آن افزایش می‌یابد.
- دمای جوش آن به دلیل خالص بودن پایین‌تر از آب‌های طبیعی می‌باشد.
- به علت عدم وجود مواد محلول، خاصیت خورندگی ندارد.
- آب مقطر همانند آب معمولی، نوشیدنی مطلوب و گوارایی نیست و طعم خود را به دلیل حذف یون‌های موجود، از دست داده‌است.
آب مقطر خالی از هرنوعی از مواد معدنی ضروری است. یک نوشیدنی کاملا خالص که تمام املاح و یون‌های آن طی مراحل تقطیر گرفته شده‌است. نوشیدن آن هم خوب است و هم در دراز مدت عوارض دارد.
کاربردهای پزشکی:
همان گونه که بیان شد، امروزه از آب خالص استفاده های فراوانی در صنایع مختلف همچون پزشکی و داروسازی، صنایع آزمایشگاهی و شیمیایی دارد.
- پزشکی و داروسازی: یکی از مهمترین کاربردهای آن در حوزه صنعت پزشکی است. این کاربرد می تواند به صورت مستقیم مانند حلال در داروها و یا تزریقات باشد. همچنین آب مقطر به شکل غیرمستقیم نیز کاربردهای فراوانی دارد. از این جمله می توان به شست و شوی تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی اشاره کرد.
- دندانپزشکی: اتوکلاو از ابزارهای مهم در دندانپزشکی بوده که وظیفه استریل کردن و از بین بردن آلودگی را برعهده دارد. این امر نیز به کمک آب صورت می گیرد. در صورتی که آب دارای سختی و یا املاح معدنی باشد، این رسوبات سبب تخریب لوله ها و دریچه های دستگاه خواهد شد. در نتیجه وجود آب خالص در این مورد امری ضروری به شمار می رود.
سایر کاربردها:
- دستگاه لیزر: یکی دیگر از کاربردهای ویژه این محصول شست و شوی دستگاههای حساس همانند دستگاه لیزر است. آب معمولی می تواند باعث ایجاد رسوب و خرابی دستگاه طی زمان شود. در حالی که آب مقطر میزان این آسیب را به شکل چشمگیری کاهش داده و منجر به افزایش طول عمر و کارایی دستگاه خواهد شد.
- آبکاری و فلزات: بازیابی فلزات گران بها و همچنین آبکاری فلزات نیازمند ساخت الکترولیت است. آب مقطر به دلیل ترکیب فاقد املاح خود یکی از مهم ترین مواد برای استفاده در این امر محسوب می شود. وجود آب ناخالص می تواند سبب برهم خوردن تعادل و کیفیت محصول فلزی شود
- رادیاتور خودرو: رادیاتور ماشین از جمله بخش های حساس و ویژه خودرو محسوب می شود. که عملکرد آن تأثیر مستقیمی بر سایر بخش ها دارد. این بخش به گردش آب و خنک سازی موتور کمک فراوانی می نماید. وجود هر گونه ناخالصی منجر به رسوب گذاری و از بین رفتن رادیاتور خودرو خواهد شد. آب مقطر به دلیل ماهیت ویژه خود در رادیاتور انواع ماشین های سبک و سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.
- آب اسید و صنعت باتری سازی: ترکیب آب و اسید سولفوریک در حوزه باتری سازی یکی از مهم ترین ترکیبات است. آب اسید یا الکترولیت در باتری خودرو نیز نقش مهمی ایفا می کند. باتری های معمولی نیز بی نیاز از آب مقطر نبوده و در ساخت این نوع باتری ها نیز از این ماده استفاده می شود.
- خنک سازی تجهیزات و قطعات: بدون تردید یکی دیگر از مهم ترین استفاده های آب خالص خنک سازی تجهیزات و دستگاه هایی همچون چیلر است. اغلب، دستگاه هایی که برای خنک کردن و کاهش دما در فرآیند تولید و ساخت استفاده می شوند نیازمند آن هستند.
برای خرید آب مقطر، می‌توانید با مراجعه به بخش محصولات سایت زیمانو، آن را تهیه کنید.