شستشوی بینی: بهترین روش های شستشوی بینی با سرم و آب نمک

امروزه آلودگی هوا و عوامل محیطی مختلف بر سلامت ما تاثیر مخرب می‌گذارند، به همین دلیل توجه به بهداشت فردی اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. یکی از جنبه‌های مهم رعایت بهداشت فردی، مراقبت از دستگاه تنفسی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. در این میان، شستشوی بینی و شستشوی سینوس‌، روشی ساده اما بسیار موثر برای حفظ سلامتی و پیشگیری از انواع بیماری‌ها است. 

شستشوی بینی و سینوس‌ها به خصوص بعد از عمل از جمله روش‌های رایج برای تنفس بهتر است که مورد توصیه اکثر پزشکان قرار گرفته است، در این روش علاوه بر تمیز کردن و ضدعفونی محیط داخلی بینی، مخاط بینی را نیز رقیق می‌کند و برای جلوگیری از بیماری سینوزیت مفید می‌باشد.

شستشوی بینی: اگر شما جز افرادی هستید که در فصل سرما یا در فصولی از سال مثل فصل پاییز دچار گرفتگی بینی می‌شوید، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌دهیم.

محصولات مرتبط

افزودن به علاقه مندی

اسپیرومتری 3 توپه

76,300 تومان

افزودن به سبد خرید

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

دستگاه اکسیژن ساز 10 لیتری E.G.T

44,700,000 تومان

افزودن به سبد خرید

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

دستگاه اکسیژن ساز 5 لیتری E.G.T

23,600,000 تومان

افزودن به سبد خرید

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

آسان نفس اطفال

5

76,600 تومان – 4,593,600 تومان

انتخاب گزینه‌ها

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

دمیار بزرگسال F.T.E.CO

19,300 تومان – 2,770,600 تومان

انتخاب گزینه‌ها

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

اسپری ( پاف ) اکسیژن بهاران

79,000 تومان

افزودن به سبد خرید

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

آسان نفس بزرگسال

62,700 تومان – 3,758,400 تومان

انتخاب گزینه‌ها

مقایسه

مشاهده سریع

افزودن به علاقه مندی

دمیار اطفال F.T.E.CO

25,000 تومان – 4,711,800 تومان

انتخاب گزینه‌ها

مقایسه

مشاهده سریع

نحوه صحیح شستشوی بینی

با سرما خوردگی یا حساسیت‌های فصلی، گرفتگی بینی هم شایع می‌شود و نفس کشیدن را سخت می‌کند، با نحوه صحیح شستشوی بینی می‌توانید به راحتی علاوه بر ضدعفونی کردن محیط داخلی بینی، گرفتگی بینی را هم رفع کنید و به راحتی نفس بکشید.

برای شستن محیط داخلی بینی روش‌های مختلفی وجود دارد، از جمله: شستن بینی با سرم، شستشوی بینی با آب نمک، شستشوی سینوس و … که در ادامه هرکدام از این روش‌ها را به‌ طور کامل شرح می‌دهیم.

سرم شستشوی بینی خانگی

یکی از بهترین سرم‌های شستشوی بینی در خانه برای رفع گرفتگی بینی و شستشوی آن، آب نمک است. در ابتدا محلول آب نمک را به وسیله آب مقطر و ترجیحا نمک طبی به هر میزان که احتیاج دارید ترکیب کنید، توجه داشته باشید که از آب شیر استفاده نکنید و سعی کنید از آب مقطر برای محلول آب نمک استفاده کنید، اگر آب مقطر نداشتید، آب را بجوشانید و اجازه دهید به دمای محیط برسد.

سعی کنید این کار را دو بار در روز انجام دهید، ممکن است برای اولین بار در بینی خود احساس سوزش داشته باشید که به خاطر وجود نمک در محلول است و با تکرار این عمل، حساسیت شما نیز کم می‌شود.

اگر دیدید حین شستشوی بینی این سوزش کم نشد و عادت نکردید، با دست آب نمک را مزه کنید تا بیش از حد شور نباشد. بهتر است شستشو را هنگام صبح و شب انجام دهید ولی اگر بیماری دارید می‌توانید شستشو را تا دو بار در روز افزایش دهید.

شستشوی بینی کودک با سرم

شستشوی بینی کودک با سرنگ می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما با رعایت نکاتی می‌توان آن را به آسانی انجام داد. استفاده از سرم شستشوی بینی کودکان که حاوی مواد ملایم و غیرتحریک‌کننده‌ای هستند، بسیار مناسب است. 

همچنین می‌توان از دستگاه‌های شستشوی بینی مخصوص کودکان استفاده کرد که فشار آب را کنترل می‌کنند و از آسیب به بینی جلوگیری می‌کنند. مهم است که فرآیند شستشو به آرامی و با حوصله انجام شود تا کودک اذیت نشود. با انجام صحیح شستشوی بینی، می‌توان سلامت تنفسی کودک را تضمین کرد.

بهترین سرم شستشوی بینی برای سرماخوردگی

سرم‌های حاوی نمک و مواد طبیعی مانند اسانس رزماری و اکالیپتوس از بهترین سرم‌های توصیه شده برای شستشوی بینی در دوران سرماخوردگی هستند. این سرم‌ها خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی داشته و با پاکسازی و نرم کردن مخاط، گرفتگی و التهاب بینی را درمان می‌کنند. 

سرم شستشوی بینی بعد از عمل

سرم سدیم کلراید ۰.۹% به دلیل خاصیت ایزوتونیک (همسانی با بدن) و ضدعفونی‌کنندگی، یکی از بهترین گزینه‌ها برای شستشوی بینی پس از عمل جراحی است. این سرم با باز کردن و پاکسازی مجاری تنفسی، روند التیام را تسریع می‌بخشد.

توصیه می‌شود از سرنگ مخصوص و استریل برای افزایش اثربخشی و کاهش خطر عفونت استفاده شود. شستشوی بینی با سرم سدیم کلراید خالص نباید بیشتر از ۱۰ روز و هر بار بیش از ۵ -۱۰ دقیقه ادامه یابد و باید در صورت عدم بهبودی به پزشک مراجعه کرد.

نحوه شستشوی بینی با سرم برای سینوزیت

شستشوی منظم بینی با سرم، می‌تواند به کاهش علائم سینوزیت کمک زیادی کند. برای شست و شوی بینی با سرم ابتدا دست‌ها را به خوبی بشویید و سپس سرنگ مخصوص سرم بینی را آماده کنید. سرم شستشوی بینی برای سینوزیت باید حاوی مواد طبیعی ملایم مانند نمک دریا و رزماری باشد.

سرنگ را پر کرده و سر آن را به آرامی داخل یک سوراخ بینی قرار دهید. مقداری از محلول را وارد بینی کرده و چند ثانیه نگه دارید. سپس سرنگ را خارج کنید. همین کار را برای سوراخ دیگر بینی تکرار نمایید. توصیه می‌شود این کار را روزی ۲ تا ۴ بار انجام دهید تا التهاب و ترشحات کاهش یافته و علائم سینوزیت بهبود پیدا کند.

شستشوی سینوس

شستشوی سینوس‌ها با آب نمک یک درمان بی‌خطر و ساده برای درمان احتقان بینی و سوزش سینوس است که تقریباً هرکسی می‌تواند در خانه انجام دهد.

شستشوی سینوس، که به آن آبیاری بینی نیز گفته می‌شود، معمولاً با آب نمک انجام می‌شود، که فقط یک اصطلاح فانتزی برای آب نمک است. وقتی نمک از طریق مجاری بینی شستشو شود، می‌تواند آلرژی‌ ها، مخاط و سایر مواد زائد را شسته و به مرطوب شدن غشاهای مخاطی کمک کند.

برخی از افراد از وسیله‌ای به نام گلدان neti برای کمک به رساندن آب نمک به حفره بینی استفاده می‌کنند. اما شما همچنین می‌توانید از بطری‌های فشرده یا سرنگ نیز استفاده کنید.

شستشوی سینوس‌ها و شستشوی بینی به طور کلی بی‌خطر است. با این حال، چند دستورالعمل ایمنی مهم وجود دارد که باید قبل از انجام این عمل، آن‌ها را بدانید.

نحوه انجام شستشوی سینوس

اولین قدم ایجاد محلول یا سرم شستشوی بینی است. به طور معمول، این کار با مخلوط کردن آب گرم و استریل با نمک خالص، معروف به کلرید سدیم، برای ایجاد یک محلول ایزوتونیک انجام می‌شود. در حالی که می‌توانید محلول نمک خود را در خانه ایجاد کنید، توصیه می‌شود سرم‌های نمکی موجود در داروخانه را بدون نسخه خریداری کنید.

برای پاکسازی سینوس ها، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. سر خود را روی سینک روشویی بگیرید و سر خود را به یک طرف کج کنید.
2. با استفاده از یک بطری فشرده، سرنگ، محلول نمک را به آرامی در سوراخ بینی بالا بریزید یا فشار دهید.
3. اجازه دهید محلول دیگر سوراخ بینی شما را به داخل تخلیه بریزد. در این زمان از طریق دهان نفس بکشید نه بینی.
4. در طرف مقابل تکرار کنید.
5. سعی کنید آب از پشت گلو پایین نرود. ممکن است لازم باشد تا موقعیت سر خود را تنظیم کنید تا زاویه مناسب را پیدا کنید.
6. هنگامی که برای از بین بردن مخاط خلط کردید، بینی خود را به آرامی در دستمال بکشید.

اگر به تازگی عمل جراحی بینی انجام داده‌اید، چهار تا هفت روز پس از این عمل  شستشوی بینی خود را به تعویق بیاندازید.

ست شستشوی بینی سینوواش از بهترین وسایل شستشوی راحت بینی است که می توانید از زیمانو تهیه کنید.

نکاتی که باید در شستشوی سینوس ها رعایت کنید

شستشوی سینوس خطر عفونت و سایر عوارض جانبی را به همراه دارد، اما با رعایت چند قانون ساده می‌توان از این خطرات به راحتی جلوگیری کرد:

• دستان خود را قبل از شستشوی سینوس‌ها بشویید.
• از آب لوله‌کشی استفاده نکنید و در عوض از آب مقطر، آب تصفیه شده یا آب جوشانده استفاده کنید.
•  لامپ یا بطری فشرده خود و یا هر وسیله‌ای که دد./از آن استفاده می‌کنید را با آب داغ، صابون و استریل تمیز کنید یا بعد از هر بار استفاده از آن، در ماشین ظرفشویی بریزید و بگذارید کاملاً خشک شود.
• از استفاده از آب سرد خودداری کنید، به ویژه اگر به تازگی جراحی بینی انجام داده‌اید. برای افرادی که به تازگی برای سینوزیت مزمن جراحی کرده‌اند، در صورت استفاده از محلول سرد احتمال ایجاد رشد استخوانی در بینی به نام اگزوستوز سینوس پارانازال (PSE) وجود دارد.
• از استفاده از آب بسیار گرم خودداری کنید.
• اگر محلول نمکی کدر یا کثیف به نظر می‌رسد، آن را دور بریزید.
• برای نوزادان این شستشو را انجام ندهید.
• در صورت داشتن زخم صورت که بهبود نیافته یا مشکلات عصبی یا اسکلتی عضلانی که شما را در معرض خطر بالاتری نسبت به نفس کشیدن قرار می‌دهد، شستشو را انجام ندهید.

شستشوی بینی چه زمانی خطرناک می‌ شود؟

میکروارگانیسم‌های مضر ممکن است در هر آبی یافت شوند. از جمله آب آشامیدنی که که تسویه نشده باشد، این میکروارگانیسم‌ها ممکن است شامل آمیب‌های خاصی باشند که نوشیدن آن‌ها کاملاً بی‌خطر است. اما هنگامی که مجبور به عبور از بینی می‌شوند، می‌توانند رشد کرده و در مغز گسترش یابند. همچنین هنگامی که در مغز قرار می‌گیرند، می‌توانند مننژیت آمیبی ایجاد کنند.

آیا شستشوی بینی برای شما مفید است؟

شستن داخل بینی به طور کلی امری بی‌خطر تلقی می‌شود، اما درصد کمی از افراد عوارض جانبی خفیفی مانند سوزش جزئی بینی را تجربه می‌کنند. افرادی که از سیستم دفاعی ضعیفی برخوردار هستند، باید قبل از اقدام به روش شستشوی بینی از پزشک خود سؤال کنند؛ زیرا در معرض خطر بیشتری برای عفونت هستند.

همچنین شستن بینی می‌تواند گرد و غبار، گرده و سایر مواد زائد را از بین ببرد و همچنین به شل شدن مخاط غلیظ کمک کند. همچنین می‌تواند علائم بینی مثل: عفونت‌های سینوسی، آلرژی، سرماخوردگی و آنفولانزا را نیز از بین ببرد.

سرم شستشوی بینی

افرادی که بینی خود را جراحی کرده‌اند، معمولا بعد از دو هفته برای شستشوی داخل بینی می‌توانند از سرم شستشوی بینی استفاده کنند. با استفاده از یک سرنگ 10 سی سی می‌توانند مقداری از سرم بینی را به داخل سرنگ بکشند و به آرامی و با فشار کم به داخل یک سوراخ بینی هدایت کنند. پس حتما سرم شستشوی بینی را جدی بگیرید.

همچنین لازم نیست که محلول سرم از یک سوراخ بینی وارد شود و از سوراخ دیگر خارج شود، برای افرادی که به تازگی بینی خود را جراحی کرده‌اند، همین که هرکدام از سوراخ‌های بینی شسته شود، کافی است.

معایب شستشوی بینی

شستشوی بینی همان‌طور که برای ضدعفونی کردن محیط داخلی بینی و در جلوگیری از سینوزیت اهمیت دارد اما باید بدانید که شستن بیش از حد با نمک باعث عملکرد عکس می‌شود. زیرا ترشحات بینی تا حدودی به عفونت‌های تنفسی کمک می‌کنند. بنابراین استفاده از سرم شستشو و آب نمک باید در حد اعتدال باشد و بیش از سه هفته پشت سر هم نباشد.

نحوه شستن بینی با ظرف نتی

ظروف نتی، ظرف‌های کوچکی هستند که مخصوص شستن بینی می‌باشند و در جنس‌های سرامیکی، پلاستیکی و … در داروخانه‌ها موجود می‌باشد.

طریقه استفاده از این ظروف برای شستشوی بینی به این صورت است که سرخود را به یک طرف بچرخانید و سوراخ ظرف را در یکی از سوراخ‌های بینی قرار دهید، تا به راحتی درون سوراخ بینی قرار بگیرد، اما توجه کنید که نباید آن را به داخل فشار دهید. سپس محلول آب نمک به داخل بینی ریخته می‌شود، در این حالت باید از دهان نفس بکشید و سپس این محلول بلافاصله از سوراخ دیگر بینی بیرون می‌ریزد.

در این هنگام ظرف خالی می‌شود، برای تخلیه مخاط بینی و آب نمک اضافی روی یک دستمال کاغذی به آرامی فین کنید. سپس مراحل شستشو را برای سوراخ دیگر بینی تکرار کنید.

نکاتی که باید در هنگام پاکسازی بینی بدانید

• به‌ طور کلی استفاده از محلول آب نمک مفید است؛ ولی نباید پشت سر هم و به مدت طولانی از آن استفاده کنید.
• بهتر است به جای درست کردن آب نمک در خانه از سرم های موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید. زیرا هم آب آن استریل است و هم مقدار نمک آن استاندارد است.
• اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، بهتر است برای استفاده از این محلول با پزشک مشورت کنید.
• افرادی که خون دماغ می‌شوند، بهتر است شستشوی بینی را انجام ندهند.

نتیجه گیری

در این مقاله در مورد شستن بینی و شستن سینوس صحبت شد. همان‌طور که گفتیم بهتر است از محلول‌ها و سرمهای موجود در داروخانه برای سرم شستشوی بینی استفاده کنید. زیرا مقدار ترکیب آب و نمک آن استاندارد است و همچنین مخاط  داخل بینی از ورود عفونت جلوگیری می‌کند. در نظر داشته باشید شستن بیش از حد باعث از بین رفتن حس بویایی و همچنین ابتلا به فشار خون می‌شود.