سرتیتر مطالب
مقدمه:
همانطور که در مقالات قبل توضیح دادیم، سرطان از رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها ایجاد می‌شود. هم‌چنین بیان کردیم که شایع‌ترین انواع سرطان‌ها، کدامند. که نام هرکدام از آنها برگرفته از اندامی است که درگیر سرطان شده است. در این مقاله، ما سرطان رحم را انتخاب کردیم تا با توضیحات بیشتر، خودآگاهی بانوان در این مورد بالا برود.
معرفی سرطان رحم:
رحم، عضوی گلابی شکل در لگن(ناحیه‌ی زیر شکم و در بین استخوان ران) زنان است. محلی است که کودک در هنگام بارداری در آن رشد می‌کند. سرطان رحم، یک سرطان شایع است که بر سیستم تولیدمثل زنان تاثیر می‌گذارد. اگر بانوان دوران یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند، هر خونریزی واژینالی غیرطبیعی است و باید به پزشک مراجعه شود. اما اگر هنوز یائسگی اتفاق نیافتاده باشد، خونریزی غیر طبیعی شامل خونریزی بین پریود می‌باشد.
شایع‌ترین نوع آن، از غشا رحم شروع می‌شود و به آن سرطان آندومتر می‌گویند. همه‌ی زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستند. اما با افزایش سن، این احتمال بیشتر می‌شود و بیشتر برای زنانی است که یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند.
محصولات مرتبط
علائم:
ممکن است باعث ترشحات واژن و یا خونریزی‌هایی شود که طبیعی نیست. که این نوع خونریزی‌ها می‌تواند بین پریود یا پس‌از یائسگی باشد. از هر 10 مورد سرطان رحم، 9تای آن(90درصد) به دلیل خونریزی واژینال غیر طبیعی می‌باشد. هم‌چنین ممکن است درد یا فشاری در لگن ایجاد کند یا در هنگام رابطه‌ی جنسی، فرد درد زیادی را تحمل می‌کند. اگر سرطان رحم به مرحله‌ی پیشرفته‌تری برسد، ممکن است علائم اضافی ایجاد کند که شامل:
- درد در پشت، پاها یا لگن
- از دست دادن اشتها
- خستگی
- حالت تهوع
اما باید توجه داشت که هر نوع خونریزی نامنظم و غیرطبیعی، از علائم سرطان رحم نیست و می‌تواند علامت شایع بسیاری از بیماریها از جمله بیماری‌های زیر باشد:
- فیبروئید
- اندومتریوز
- ضخیم شدن دیواره‌ی رحم
- رشد پولیپ
علائمی که در سرطان رحم کمتر شایع است، عبارتند از:
- سطح پایین گلبول‌های قرمز خون
- تعداد بالای پلاکت‌های خونی
- قند خون بالا
- بزرگ شدن رحم از حالت عادی
مراحل مختلف سرطان رحم:
با گذشت زمان، این بیماری می‌تواند بطور بالقوه‌ای از رحم به سایر نقاط بدن گسترش یابد. براساس میزان رشد یا گسترش در چهار مرحله طقه‌بندی می‌شود:
- مرحله‌ی اول: سرطان فقط در رحم وجود دارد.
- مرحله‌ی دوم: سرطان در رحم و دهانه‌ی رحم وجود دارد.
- مرحله‌ی سوم: بیماری به خارج از رحم گسترش یافته است، اما نه گسترش به راست روده یا مثانه. ممکن است در لوله‌های رحمی، تخمدان‌ها، واژن و یا غدد لنفاوی مجاور وجود داشته باشد.
- مرحله‌ی چهارم: سرطان فراتر از ناحیه‌ی لگن گسترش یافته است. ممکن است در مثانه، راست روده و یا بافت‌ها و اندام‌های دور وجود داشته باشد.
هنگامی که سرطان رحم در فردی تشخیص داده می‌شود، مرحله‌ای که فرد پشت سر گذاشته است در روند درمان بسیار تاثیرگذار است. که درمراحل ابتدایی درمان آسان‌تر و کاربردی‌تر است.
تشخیص بیماری:
متخصص زنان، پزشکی است که بر سیستم تولیدمثل زنان تمرکز دارد. این پزشکان برای بررسی وجود تومورها یا سایر ناهنجاری‌ها، ممکن است آزمایش سونوگرافی از طریق واژن یا همان سونوگرافی واژینال را انجام بدهند. این کار از طریق یک پروب سونوگرافی که وارد واژن شده و تصاویر را روی مانیتور منتقل می‌کند، انجام می‌شود.
اگر پزشک ناهنجاری را تشخیص دهد ممکن است آزمایشات زیر را برای تشخیص دقیق‌تر و جمع‌آوری نمونه از بافت انجام دهد:
- بیوپسی آندومتر: در این آزمایش یک لوله‌ی انعطاف‌پذیر نازک از طریق دهانه‌ی رحم، وارد رحم می‌شود. کار این لوله این است که با مکش، یک قطعه‌ی کوچک از بافت آندومتر را خارج کند.
- هیستروسکوپی: در این روش، یک لوله‌ی نازک همراه با یک دوربین فیبر نوری از طریقدهانه‌ی رحم فرد وارد می‌شود. پزشک از این آندوسکوپ برای بررسی بصری آندومتر و نمونه‌های بیوپسی از بافت درگیر بیماری استفاده می‌کند.
- اتساع و کورتاژ: اگر نتایج هریک از روش‌های بالا مشخص نباشد، ممکن است پزشک با استفاده از این روش نمونه گیری را انجام بدهد. برای این کار دهانه‌ی رحم را با دستگاهی گشاد می‌کنند و از یک ابزار خاص برای تراشیدن بافت آندومتر استفاده می‌کنند.
بعداز آزمایش کردن هریک از نمونه‌های بدست آمده از روش‌های بالا، آزمایش‌های تکمیل کننده‌تری مانند آزمایش اشعه ایکس یا سایر آزمایشات تصویر برداری نیز روی فرد انجام می‌شود.
عوامل خطرساز:
بیشتر موارد سرطان آندومتر یا رحم در سنین 45 تا 74 سالگی تشخیص داده می‌شود. چندین عامل خطرساز دیگر ممکن خطر ابتلا به این بیماری را افزایش بدهد که شامل:
- تغییر در سطح هورمون‌های جنسی
- برخی شرایط خاص پزشکی
- سابقه‌ی خانوادگی سرطان
سطح هورمون‌ها: هورمون‌ها چون از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، به توضیح اختصاصی آنها می‌پردازیم. استروژن و پروژسترون هورمون‌های جنسی زنانه هستند که بر سلامت رحم فرد تاثیر دارند. اگر تعادل این هورمون‌ها به سمت افزایش سطح استروژن تغییر کند، خطر ابتلا به سرطان رحم افزایش می‌یابد. جنبه‌های خاصی از سابقه‌ی پزشکی فرد می‌تواند بر سطح هورمون جنسی و خطر ابتلا به این بیماری تاثیر بگذارد. از جمله:
- سال‌های که فرد دچار قاعدگی می‌شود
- سابقه‌ی بارداری فرد
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- تومورهای سلول گرانولوزا
بیشتر دانشمندان و متخصصان معتقدند که تغییر در سطح هورمون پروژسترون و استروژن در بدن اغلب نقش مهمی دارد. وقتی سطح این هورمون‌ها در نوسان باشد بر آندومتر(رحم) تاثیر می‌گذارد و می‌تواند تغییرات ژنتیکی در سلول‌های آندومتر ایجاد کند. دانشمندان هنوز در حال مطالعه تغییراتی هستندکه باعث می‌شود سلول‌های آندومتر طبیعی به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند.
انواع مختلف سرطان رحم:
انجمن سرطان امریکا توضیح داده است که بیشتر موارد سرطان آندومتر، از نوع آدنوکارسینوم است. آدنوکارسینوم نوعی است که سرطان از بافت غده شروع می‌شود که شایع‌ترین نوع آن آندومتریوئید است. انواع سرطان آندومتر به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- نوع 1: معمولا رشد کندی دارد و به سرعت به سایر بافت‌ها سرایت نمی‌کند.
- نوع 2: تمایل به تهاجم بیشتری دارد و احتمال گسترش آن در خارج از رحم بیشتر است.
باید به این موضوع توجه داشت که نوع1 شایع‌تر از نوع2 است و هم‌چنین درمان آن نیز آسان‌تر است.
چگونه می‌توان خطر ابتلا را کاهش داد؟
برخی از روش‌ها ممکن است باعث کاهش خطر ابتلا شوند. که بطور مختصر به توضیح بعضی‌از آنها می‌پردازیم:
- وزن خود را مدیریت کنید: اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، کاهش وزن و مدیریت روی وزن می‌تواند خطر ابتلا را تا حدی کاهش دهد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید اینجا را کلیک کنید.
- سابقه‌ی خانوادگی برخی‌از بیماریها: اگر در خانواده‌ی شما سابقه‌ی بیماری سندرم لینچ وجود دارد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. در این بین اگر تشخیص پزشک وجود این سندرم باشد، شما را ترغیب خواهد کرد که برای جلوگیری از رشد سرطان رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های رحمی خور را دربیاورید. در این مورد می‌توان با آزمایش‌های ژنتیکی، زودتر از آنکه اتفاق بی‌افتد آن را پیش‌بینی کرد.
- خونریزی غیرطبیعی: اگر دچار خون‌ریزی‌های غیر طبیعی هستید، بیشتر بعد بعداز یائسگی، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر این خونریزی ناشی‌از هایپرپلازی آندومتر باشد، باید در مورد گزینه‌های درمان با پزشک خود مشورت کنید.
- پیشگیری از بارداری: قرص‌های جلوگیری از بارداری و هم‌چنین دستگاه IUD (داخل رحمی) با کاهش خطر ابتلا به سرطان آندومتر ارتباط دارند. ولی قبل از استفاده حتما با پزشک معالج خود مشورت کرده و اطلاعات کسب کنید.
درمان:
چندین گزینه‌ی درمانی برای این بیماری وجود دارد. که نوع، شدت، مرحله‌ی سرطان و سلامت کلی بدن فرد بستگی دارد. ولی باید توجه داشت که این روش‌های درمانی مزایا و معایب خود را به همراه دارند. در ادامه با توضیح بعضی از این روش‌ها با ما همراه باشید:
- جراحی: جراحی این نوع سرطان، غالبا به هیسترکتومی معروف است که در حین جراحی رحم را خارج می‌کنند. هم‌چنین ممکن است پزشک در مواردی تخمدان‌ها و لوله‌های رحمی را بردارد که به روش BSO شناخته می‌شود و این بستگی به پیشرفت سرطان دارد. برای اطلاع از توسعه و پیشرفت سرطان، جراح نیز غدد لنفاوی را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.
- پرتودرمانی: در این راه از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. برای درمان سرطان آندومتر دو نوع اصلی از پرتو درمانی وجود دارد: پرتو درمانی خارجی که پرتوها را از خارج بدن به رحم متمرکز می‌کند. دیگری پرتودرمانی داخلی که مواد رادیواکتیو در داخل واژن یا رحم قرار می‌گیرد. این روش بیشتر برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است که با جراحی ازبین نرفته‌اند. اگر سلامت کلی بدن ضعیف باشد، پرتودرمانی به عنوان درمان اصلی قرار می‌گیرد.
- شیمی‌درمانی: شامل استفاده از داروهایی برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی است. که ممکن است برخی شامل یک دارو و برخی دیگر شامل داروهای ترکیبی باشند. بسته به نوع آن، این داروها بصورت قرص یا از طریق داخل وریدی می‌باشند. این نوع درمان هم‌چنین برای سرطان برگشته هم قابل اجرا می‌باشد.
البته باید توجه داشت که اجرای هرکدام از این روش‌ها بستگی به پیشرفت بیماری و تشخیص پزشک معالج دارد.
جمع‌بندی:
در آخر باید به این موضوع توجه داشته باشیم که به دلیل حساسیت بیماری، خانم‌ها باید به صورت دوره‌ای تحت نظر پزشک مربوط در این زمینه قرار بگیرند. هم‌چنین با مطالعه در این موردهای خاص آگاهی خود را بالا برده و مراقب بدن خود باشند.
منابع: healthline